Deze week is Rinke van den Brink onze gast in de zomerserie Luizen in de pels, onderzoeksjournalisten over het vak. Van den Brink is sinds 2005 redacteur gezondheidszorg bij de NOS en schreef het boek “Het einde van de anti-biotica”. Bij de NOS onthulde van den Brink onder andere de besmettingen met resistente bacteriën in het Maasstad-ziekenhuis. In zijn boek beschrijft hij het einde van het wondermiddel anti-biotica als er niet tijdig wordt ingegrepen.
Hoe verdiep je jezelf in de gesloten wereld van de gezondheidszorg? En hoeveel ruimte is op een nieuwsredactie voor onderzoek?
Tot 2005 onderzocht Van den Brink als geen ander extreemrechts in Nederland en Europa. Hij schreef artikelen en vier boeken over extreemrechts in West-Europa, waaronder “De internationale van de Haat” (1994) en “In de greep van de angst” (2005). Hoe was het om over te stappen naar zo’n totaal ander terrein, de gezondsheidszorg?

Presentatie: Max van Weezel

Het einde van de antibiotica

Bacteriën zijn vaker in het nieuws dan ooit. We worden sinds een paar jaar overspoeld met berichten over fatale uitbraken. Zo kostte de Klebsiella-bacterie in het Maasstad Ziekenhuis aan zeker drie patiënten het leven, de Q-koorts kostte 25 levens (het RIVM spreekt zelfs van twee tot drie keer zo veel dodelijke slachtoffers), en de EHEC-bacterie eiste in Duitsland vijftig levens en zorgde voor verliezen van honderden miljoenen euro's in de Nederlandse en Europese tuinbouwsector, doordat de export bijna stil kwam te liggen.

Lang waren antibiotica een soort wondermiddel waarmee de kans op sterfte aan uiteenlopende infectieziekten drastisch beperkt kon worden. Maar antibiotica hebben één nadeel: bacteriën worden ongevoelig voor hun werking. In Het einde van de antibiotica neemt journalist Rinke van den Brink deze microscopische krachtpatsers onder de loep. Hij spreekt met een keur aan internationale specialisten en vraagt hun naar mogelijke oplossingen, want antibioticaresistentie is een wereldwijd probleem.

Recensie(s)

De ontdekking van de antibiotica in de jaren veertig van de 20e eeuw geldt met reden als een van de belangrijkste vooruitgangsmomenten in de geneeskunde. Maar al gauw gebeurde wat vooruitziende pathologen een halve eeuw geleden al op goede gronden voorspelden: de natuur gaat terugslaan (o.a. William Boyd in zijn Textbook of Pathology, 1961: 'What is powerful for good is potent for evil'). De relatie mens-bacterie is de voorlopige eindstand van een evolutionair proces. In het kader van dat proces doen zich in het tempo van de evolutie alleen geleidelijke veranderingen voor (de Duitse pathologie kent hiervoor het begrip 'Pathomorphose'): sommige infectieziekten worden minder ernstig, andere juist erger. Illustraties van dit fenomeen bieden onder meer tuberculose, pest, pokken, AIDS. Maar de invoering van de antibiotica was het tegendeel van geleidelijk en na een tijdelijke super-overwinning worden nu steeds meer bacteriën steeds krachtiger resistent. In dit in alle opzichten even voortreffelijke als noodzakelijke boek vat de auteur (1955, redacteur gezondheidszorg bij de NOS) het probleem samen. Voor de algemene lezer is het uiterst toegankelijk geschreven, de professional heeft baat bij de bijna 400 literatuurverwijzingen.<br/><br/>Dr. H.S. Verbrugh