Wie advies wilt over hoe het microbioom te verbeteren zou contact op kunnen nemen met deze website: Www.microbiome-Center.nl Voor zowel artsen als individuele burgers staat een groep van artsen en wetenschappers klaar om u een persoonlijk advies te geven.

23 november 2022: aanvullend op onderstaand artikel lees dit artikel:

Darmmicrobiota mogelijk betrokken bij ontstaan depressie

Bij depressie spelen veel factoren een rol. Een daarvan is de microbiota. Verstoring hiervan heeft gevolgen voor de darm-hersenas.

Een depressie is een mentale aandoening waarbij onder meer sprake is van een aanhoudende sombere stemming en/of een duidelijk afname van interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten. In Nederland lijden jaarlijks 15 op de 1000 mannen en 31 op de 1000 vrouwen aan een depressie.(1) Bij het ontstaan ervan speelt een combinatie van genetische, psychologische, biologische en sociale factoren een rol.(1,2) Een van deze factoren is de darmmicrobiota.>>>>>>>lees verder

25 oktober 2022:

In november 2022 organiseert Winclove een gratis webinar over de darm-hersenas en hoe deze elkaar beïnvloeden.

Tijdens dit webinar zal in worden gegaan op wat de microbiota-darm-hersenas nu precies is, hoe deze werkt en langs welke routes de darmbacteriën, darmen en hersenen met elkaar communiceren. Ook worden aan de hand van de nieuwste wetenschappelijke inzichten diverse opties om de darm-hersenas, en daarmee stemming en gedrag, te beïnvloeden besproken. Tot slot zullen er ervaringen uit de praktijk gedeeld worden om zo handvatten voor de dagelijkse praktijk te geven. Klik op de titel hoe deel te nemen en in te schrijven.

Online scholing: De darm-hersenas, een uniek samenspel

17 oktober 2022: Bron: Artikel uit de Winclove nieuwsbrief die ik hier ongewijzigd plaats.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mensen die last hebben van chronische darm- en maagklachten en/of van angstgevoelens en depressies baat kunnen hebben bij melkzuurbacteriën - probiotica. Al na enkele maanden gebruik verminderden de klachten. Winclove heeft er een artikel over geschreven. Klik op de titel voor het artikel.

Referenties behorend bij dit artikel staan onderaan dit artikel.

Positief effect specifieke probiotica op depressieve klachten en angstigheid

Mensen met chronische maag-darmaandoeningen en symptomen van depressie of angstigheid kunnen baat hebben bij probiotica

Mentale klachten gaan vaak samen met maag-darmsymptomen

Een angststoornis of depressie kan zorgen voor een afname van de kwaliteit van leven.(1) Dagelijkse bezigheden, zoals het huishouden doen, werken of studeren, kunnen moeilijk of vrijwel onmogelijk worden. Depressie en angststoornissen komen niet alleen op zichzelf voor, maar ook als comorbiditeit bij verschillende aandoeningen. Zo heeft zo’n 30-50% van de mensen die lijden aan een maag-darmaandoening ook last van depressieve klachten of angstigheid, en andersom komen maag-darmaandoeningen vaker voor bij mensen met mentale aandoeningen.(2–5) Deze comorbiditeit is vermoedelijk het gevolg van de rol die de darm-hersenas speelt bij zowel aandoeningen van de darmen als van de hersenen.

Darmbacteriën spelen een rol bij de darm-hersenas

Niet alleen de darmen zelf, maar ook de bacteriën die in de darmen leven, de darmmicrobiota, spelen een rol bij de darm-hersenas. Zij doen dit onder andere door stoffen af te scheiden, zoals serotonine of korteketenvetzuren, die rechtstreeks of indirect de darm-hersenas beïnvloeden en daarmee ook mentale aandoeningen.(5) Dat roept de vraag op in hoeverre manipulatie van de darmmicrobiota effect kan hebben bij het verlichten van angst- en depressiesymptomen bij patiënten met chronische GI-klachten.

Onderzoek naar effect probiotica

Om deze vraag te beantwoorden hebben wetenschappers van de Hanoi Medical University in Vietnam onderzocht of een multispecies probioticum in staat was depressieve klachten, angstigheid en chronische maag-darmklachten te verminderen.(6) 83 mensen namen deel aan het onderzoek. Zij hadden langer dan 3 maanden last van maag-darmklachten en een score van 8 of hoger op de Hospital Anxiety andDepression Scale (HADS), wat duidt op het bestaan van een mogelijke angststoornis of depressie. Ook werd hun kwaliteit van leven beoordeeld aan de hand van de European Quality of Life Scale EQ-5D-L. Zij gebruikten 8 weken lang een multispecies probioticum naast medicijnen die hun arts hen had voorgeschreven. Psychiatrische medicatie werd echter niet voorgeschreven.

Significante verbetering klachten en symptomen

Na 1 maand waren zowel de HADS- als de EQ-5D-5L-scores significant verbeterd en deze verbetering zette door na 2 maanden. De score van de HADS nam af van gemiddeld 20,0 naar 7,2 en uiteindelijk 4,9. De EQ-5D-5L-score nam toe van gemiddeld 0,67 naar 0,82 na een maand en 0,85 na twee maanden. Ook het aantal deelnemers dat last had van maag-darmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, obstipatie en diarree, nam significant af.

Effect probiotica stamspecifiek

Dit onderzoek laat zien dat specifieke probiotica een positief effect kunnen hebben op depressieve klachten en angstigheid. In meta-analyses over probiotica bij depressie worden vaak allerlei probiotica meegenomen, met verschillende soorten bacteriestammen. De algemene conclusie uit dergelijke onderzoeken is vaak dat er geen of hooguit een mild effect gevonden wordt. Echter, het effect van probiotica is stam- en dus productspecifiek, wat betekent dat een probioticum voor mentale klachten zorgvuldig gekozen moet worden.(5)

Referenties

1. Hohls JK, König HH, Quirke E, Hajek A. Anxiety, Depression and Quality of Life—A Systematic Review of Evidence from Longitudinal Observational Studies. Int J Environ Res Public Health. 16 november2021;18(22):12022.

2. Zamani M, Alizadeh-Tabari S, Zamani V. Systematic review with meta-analysis: the prevalence of anxiety and depression in patients with irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther. 2019;50(2):132–43.

3. Turna J, Grosman Kaplan K, Patterson B, Bercik P, Anglin R, Soreni N, e.a. Higher prevalence of irritable bowel syndrome and greater gastrointestinal symptoms inobsessive-compulsive disorder. J Psychiatr Res. 1 november 2019;118:1–6.

4. Li C, Yu S, Li H, ZhouJ, Liu J, Tang W, e.a. Clinical features and risk factors for irritable bowelsyndrome in Migraine patients. Pak J Med Sci. juni 2017;33(3):720–5.

5. Cryan JF, O’RiordanK J, Cowan CSM, Sandhu KV, Bastiaanssen TFS, Boehme M, e.a. The Microbiota-Gut-Brain Axis. Physiol Rev. 1 oktober 2019;99(4):1877–2013.

6. Dao VH, Hoang LB, Trinh TO, Tran TTT, Dao VL. Psychobiotics for Patients with Chronic Gastrointestinal Disorders Having Anxiety or Depression Symptoms. J Multidiscip Healthc. juni 2021;Volume 14:1395–402.

Referenties bij Darmmicrobiota mogelijk betrokken bij ontstaan depressie

1. Depressie| NHG-Richtlijnen . [geciteerd 9 augustus 2022]. Beschikbaar op: https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/depressie

2. Wat is een depressie? . Hersenstichting. [geciteerd 9 augustus 2022]. Beschikbaar op: https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/depressie/

3. Cryan JF, O’Riordan KJ, Cowan CSM, Sandhu KV, Bastiaanssen TFS, Boehme M, e.a. The Microbiota-Gut-BrainAxis. Physiol Rev. 1 oktober 2019;99(4):1877–2013.

4. Guida F, Turco F, Iannotta M, De Gregorio D, Palumbo I, Sarnelli G, e.a. Antibiotic-induced microbiota perturbation causes gut endocannabinoidome changes, hippocampal neuroglial reorganization and depression in mice. BrainBehav Immun. 1 januari 2018;67:230–45.

5. Zheng P, Zeng B, Zhou C, Liu M, Fang Z, Xu X, e.a. Gut microbiome remodeling induces depressive-like behaviors through a pathway mediated by the host’s metabolism. Mol Psychiatry. juni 2016;21(6):786–96.

6. Nikolova VL, Hall MRB, Hall LJ, Cleare AJ, Stone JM, Young AH. Perturbations in Gut Microbiota Composition in Psychiatric Disorders: A Review and Meta-analysis. JAMA Psychiatry. 1 december2021;78(12):1343–54.

7. Zhu F, Tu H, Chen T. The Microbiota–Gut–Brain Axis in Depression: The Potential Pathophysiological Mechanisms and Microbiota Combined Antidepression Effect. Nutrients. 16 mei 2022;14(10):2081.

8. Du Y, Gao XR, Peng L, Ge JF. Crosstalk between the microbiota-gut-brain axis and depression. Heliyon. 1 juni 2020;6(6):e04097.

9. Aizawa E, Tsuji H, Asahara T, Takahashi T, Teraishi T, Yoshida S, e.a. Possible association of Bifidobacterium and Lactobacillus in the gut microbiota of patients with major depressive disorder. J Affect Disord. 15 september 2016;202:254–7.

10. Zamani M, Alizadeh-Tabari S, Zamani V. Systematic review with meta-analysis: the prevalence of anxiety and depression in patients with irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther. 2019;50(2):132–43.

11. Simpson CA, Mu A, Haslam N, Schwartz OS, Simmons JG. Feeling down? A systematic review of the gutmicrobiota in anxiety/depression and irritable bowel syndrome. J Affect Disord. 1 april 2020;266:429–46.

12. Aziz MNM, Kumar J, Muhammad Nawawi KN, Raja Ali RA, Mokhtar NM. Irritable Bowel Syndrome,Depression, and Neurodegeneration: A Bidirectional Communication from Gut to Brain. Nutrients. 31 augustus 2021;13(9):3061.

13. Kułak-Bejda A, Bejda G, Waszkiewicz N. Antidepressants for irritable bowel syndrome-A systematicreview. Pharmacol Rep PR. december 2017;69(6):1366–79.

14. Ford AC, Harris LA, Lacy BE, Quigley EMM, Moayyedi P. Systematic review with meta-analysis: the efficacy of prebiotics, probiotics, synbiotics and antibiotics in irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther. november 2018;48(10):1044–60.

15. Recchia F, Leung CK, Chin EC, Fong DY, Montero D, Cheng CP, e.a. Comparative effectiveness of exercise, antidepressants and their combination in treating non-severe depression: a systematic review and network meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Sports Med. 16 september 2022 [geciteerd 27 oktober 2022]; Beschikbaar op:https://bjsm.bmj.com/content/early/2022/09/23/bjsports-2022-105964

16. O’Neill S, Minehan M, Knight-Agarwal CR, Turner M. Depression, Is It Treatable in Adults Utilising Dietary Interventions? A Systematic Review of Randomised Controlled Trials. Nutrients. 27 maart 2022;14(7):1398.

17. Donati Zeppa S, Amatori S, Sisti D, Gervasi M, Agostini D, Piccoli G, e.a. Nine weeks of high-intensity indoor cycling training induced changes in the microbiota composition in non-athlete healthy male college students. J Int Soc Sports Nutr. 18 december2021;18(1):74.

18. Cronin P, Joyce SA, O’Toole PW, O’Connor EM. Dietary Fibre Modulates the Gut Microbiota. Nutrients.13 mei 2021;13(5):1655.

19. Abatenh E. Health-benefits-of-probiotics. 27 juni 2018;

20. Steenbergen L, Sellaro R, van Hemert S, Bosch JA, Colzato LS. A randomized controlled trial to test the effect of multispecies probiotics on cognitive reactivity to sad mood. Brain Behav Immun. 1 augustus 2015;48:258–64.

21. Chahwan B, Kwan S, Isik A, van Hemert S, Burke C, Roberts L. Gut feelings: A randomised, triple-blind, placebo-controlled trial of probiotics for depressive symptoms. J AffectDisord. 15 juni 2019;253:317–26.

22. Dao VH, Hoang LB, Trinh TO, Tran TTT, Dao VL. Psychobiotics for Patients with Chronic Gastrointestinal Disorders Having Anxiety or Depression Symptoms. J Multidiscip Healthc. juni 2021;Volume 14:1395–402.

23. Liu RT, Walsh RFL, Sheehan AE. Prebiotics and probiotics for depression and anxiety: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Neurosci Biobehav Rev. juli 2019;102:13–23.

24. El Dib R, Periyasamy AG, de Barros JL, França CG, Senefonte FL, Vesentini G, e.a. Probiotics for the treatment of depression and anxiety: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Nutr ESPEN. oktober 2021;45:75–90.

25. Schaub AC, Schneider E, Vazquez-Castellanos JF, Schweinfurth N, Kettelhack C, Doll JPK, e.a. Clinical, gut microbial and neural effects of a probiotic add-on therapy in depressed patients: a randomized controlled trial. Transl Psychiatry. 3 juni 2022;12(1):227.

melkzuurbacterien, probiotica, depressie, angststoornissen, chronische maag- en darmklachten