11 maart 2014: lees ook dit artikel: DCVax® kan vanaf nu als immuuntherapie voor zowel laaggradige als hooggradige hersentumoren worden verkregen in Duitse klinieken, wordt vergoed en ook in UZA - Antwerpen binnen studieverband.

25 april 2013: Bron: impressum health & science communication

FET-PET scan met radio actief gelabelde amino zuren verbetert signifiant diagnose en uiteindelijk ook effect van behandelingen van hersentumoren in vergelijking met de MET scan, een tot nu toe veel gebruikte diagnose techniek, waarbij een MRI werd gecombineerd met een Pet scan en radio actieve gelabelde aminozuren C-11-methyl-L-methionine
Dit blijkt uit een  vergelijkend onderzoek in veel ziekenhuizen in verschillende landen, waaronder ook ziekenhuizen in Nederland en Belgie die ook werken met de FET-PET. Dit bracht de Europese Vereniging van Nucleaire Geneeskunde (EANM) gisteren naar buiten in een persbericht. 'Deze methode heeft nu bewezen dat het een heel hoge betrouwbaarheid heeft en is nu klaar om op grote schaal in de alledaagse praktijk te worden gebracht. Het voordeel voor de patiënten is belangrijk, " aldus professor Karl-Josef Langen, namens de Europese Vereniging van Nucleaire Geneeskunde (EANM).

Tumoren in de hersenen, welke uit gliacellen bestaan die de draagconstructie van het zenuwstelsel vormen, worden gewoonlijk gediagnosticeerd door een MRI - via magnetische resonantie wordt een beeld gevormd.
Maar deze techniek, die gebruik maakt van magnetische velden en radiofrequente velden (radiogolven), heeft een beperkte capaciteit om onderscheid te maken tussen tumorweefsel en andere veranderingen in het weefsel die niet kwaadaardig zijn. Echter, een nauwkeurige bepaling van de tumorgrens is essentieel voor een biopsie en voor de planning van een operatie of een doelgerichte bestraling, waarbij de tumor wordt vernietigd, terwijl tegelijkertijd zoveel mogelijk het omliggende gezonde weefsel moet worden behouden, aldus prof.dr. Karl-Josef Langen.

Bundeling van de voordelen van MRI en FET-PET:

Om de diagnostische uitkomst van een MRI te verbeteren, hebben artsen jaren geleden een PET scan - positron emissie tomografie ontwikkeld en dat bleek een waardevolle aanvullende methode, waar een aantal jaren gebruik van is gemaakt. Een PET scan maakt vlekken van verdacht weefsel en als het kankercellen zijn, door hun metabolisme zichtbaar door zogeheten tracers - radioactief gemerkte stoffen waarmee vooraf de patiënt wordt ingespoten - en verschaft aldus waardevolle informatie voor de radioloog - arts, die kan worden samengevoegd met de meer anatomisch georiënteerde afbeeldingen van een MRI.

Voor het PET-onderzoek van hersentumoren diende de MET - radio actief gelabelde aminozuren C-11-methyl-L methionine als standaard tracer dusver.  Een glioom is daarmee duidelijk af te bakenen omdat de opname van deze tracer door tumorweefsel aanmerkelijk hoger is dan van het omringende gezonde weefsel. Vandaar dat dit aminozuur beter is voor hersenscans dan andere tracers die ook vaak worden gebruikt, bijvoorbeeld glucose (fluoro-deoxyglucose/FDG), die in het geval van gliomen onvoldoende het verschil aan kan geven tussen laaggradige tumoren en normaal gezond weefsel.

Niettemin heeft de MET ook zijn keerzijde: het is ingewikkeld te produceren en heeft een halfwaardetijd van slechts 20 minuten, wat het gebruik van op MET gebaseerde methoden beperkt tot de enkele diagnostische centra die zijn uitgerust met een eigen cyclotron waarmee deze tracer ter plekke kan worden geproduceerd en direct kan worden toegediend.

Om deze problemen te voorkomen, want een cyclotron is ontzettend duur en groot, hebben prof. Langen en zijn collega's het gebruik van een andere tracer ontwikkeld en onderzocht: een fluor-18-gelabeld aminozuur, genaamd FET. De halfwaardetijd van 109 minuten zorgt voor de mogelijkheid het middel te transporteren van de productielocatie naar meerdere externe PET centra en hoeven patiënten die een FET-PET onderzoek moeten ondergaan, niet meer zo ver te reizen. Er zijn ook nog andere pluspunten voor de FET.  In tegenstelling tot een BMO, toont een FET geen aankleuring, zoals ze dat noemen door ontstekingscellen of bij inflammatoire lymfeklieren, dus een FET vermijdt ook misleidende gegevens.  Bovendien maakt een FET  beter onderscheid tussen recidieven van glioma's en veranderingen in niet kankerweefsel of laaggradige tumoren, waardoor het totaal een nauwkeuriger beeld geeft van de tumorcellen zelf.

Betrouwbaarheid van meer dan 90 procent:

Bij vergelijking van de diagnostische resultaten van beide gecombineerde FET-PET/MRI en MRI alleen, naast of voor de "gouden standaard" van tumor biopsies toonden Prof Langen en zijn team aan dat de diagnose en plaatsbepaling met een MRI FET-PET scan significant beter is dan de toepassing van alleen een MRI.
"Met deze combinatie van MRI FET-PET konden we de plaats en de omvang van de tumoren met een nauwkeurigheid van meer dan 90% bepalen, met alleen een MRI bleek de diagnose en plaatsbepaling veel minder nauwkeurig: Slechts de helft van de veranderingen in het weefsel werden door een MRI juist gedetecteerd en bleek kanker," aldus Prof dr. Langen.
"De komst van de FET-PET is revolutionair te noemen in het diagnosteren van een hersentumor. De mogelijkheid om deze werkwijze te integreren met een van de verschillende bestaande MRI varianten in een onderzoek verbetert de planning van zowel een chirurgische als een radiotherapeutische behandeling. Een beperking van het doelvolume door nauwkeurige vaststelling van de tumorgrootte kan de negatieve bijwerkingen van radiotherapie aanzienlijk verminderen, terwijl tegelijkertijd voor de behandeling van de tumor zelf een hogere dosis kan worden gebruikt dan anders mogelijk zou zijn. Bovendien kan de respons op de behandeling ook eerder in een vroeg stadium nauwkeuriger en betrouwbaarder worden beoordeeld," aldus prof. dr. Langen

Volgens prof. Langen gebruiken inmiddels meer dan 20 universitaire klinieken in Duitsland en een aantal centra in Oostenrijk, Denemarken, Frankrijk, Italië, Nederland en Polen inmiddels deze methode. Hij schat dat meer dan 10.000 FET-PET scans zijn uitgevoerd in de afgelopen vijf jaar. Bijwerkingen zijn er tot dusver niet gemeld.  De blootstelling van de patiënt aan straling tijdens FET-PET is niet hoger dan die van een gebruikelijk röntgenonderzoek. "Het is zeer waarschijnlijk dat de verdere invoering van deze methode in de klinische praktijk voor de behandeling van deze uiterst ernstige ziekte zal plaatsvinden. Naast het voordeel van de patiënten, zijn de kosten van deze technieken in evenwicht wanneer deze worden vergeleken met de kosten van het herhaald gebruik van diagnostisch minder betrouwbare methoden, " besluit Prof Langen.

Voor een geanimeerde inleiding tot nucleaire geneeskunde, kunt u terecht op de website www.whatisnuclearmedicine.com

Het originele engelstalige persbericht waaruit ik bovenstaande heb gecomponeerd en vertaald kunt u hier onderstaand lezen:

Brain tumour: radioactive amino acid improves diagnosis and treatment

EANM Press Service

Brain tumour: radioactive amino acid improves diagnosis and treatment

(Vienna, 23 April 2013) Cerebral glioma is a life-threatening brain tumour. A novel imaging technique, based on radioactively labelled amino acids, allows earlier detection and a much more precise localisation of the cancer tissue, thus enhancing the chances of fighting the disease. “This method has proven its high reliability in numerous studies and is ready to be introduced into practice on a large scale. The benefit for patients is significant,” says Professor Karl-Josef Langen, expert of the European Association of Nuclear Medicine (EANM).

Cerebral glioma is the most common type of primary brain tumours. Five to six new cases per 100,000 individuals occur annually. For the majority of patients, the disease is fatal. The cancer, which arises from glial cells that form the support structure of the nervous system, is usually being diagnosed by magnetic resonance imaging (MRI). But according to EANM expert Prof. Karl-Josef Langen (Institute of Neuroscience and Medicine, Research Centre Jülich, Germany), this technique, which makes use of magnetic and radio frequency fields, has a limited capacity to distinguish between tumour tissue and other tissue changes that are not cancerous. However, a precise spotting of the tumour is vital for biopsy, as well as for the planning of surgery or for an effectively targeted radiation therapy, which destroys the tumour, while at the same time preserving the surrounding healthy tissue as far as possible.

Joining forces: MRI and FET-PET
To improve the diagnostic outcome of MRI, physicians have been using positron emission tomography (PET) as a supplementary method for quite a long time. PET spots cancerous cells by making their metabolism visible through tracers (radioactively labelled substances the patient is injected with), and thus provides valuable information that can be fused with the more anatomically oriented images of MRI. For the PET examination of brain tumours, the radio-labelled amino acid C-11-methyl-L-methionine (MET) has been used as the standard tracer so far. MET can clearly delineate the cerebral glioma, as the uptake of this tracer by the tumour is markedly higher than by the surrounding healthy tissue. Hence, this amino acid outperforms other tracers that are being used frequently, such as glucose (fluoro-deoxyglucose/FDG), which in the case of gliomas fails to sufficiently differentiate low-grade tumours from normal tissue.

Nevertheless, MET also has its downside: it is complicated to produce and it has a half-life of only 20 minutes, which restricts the use of MET-based methods to the few diagnostic centres that are equipped with an in-house cyclotron that allows to produce this tracer on site, so that it can be administered immediately. To overcome these difficulties, Prof. Langen and his colleagues have been employing a different tracer, a fluorine-18-labelled amino acid, called FET. Its half-life of 109 minutes allows for transport from the production site to multiple external PET centres, so patients who have to undergo FET-PET examination need not travel long distances. There are other pros: FET, by contrast with MET, shows no uptake in inflammatory cells or in inflammatory lymph nodes, thus avoiding to create misleading data. Moreover, it is better in distinguishing recurrent glioma from non-cancerous tissue changes, which makes it altogether more accurate than MET in targeting the tumour cells.

Precision rate of over 90 per cent
By comparing the diagnostic results of both combined FET-PET/MRI and MRI alone with the “gold standard” of tumour biopsies, Prof. Langen and his team could demonstrate that the outcome of FET-PET together with MRI is significantly better than the application of MRI alone. “The combination of methods enabled us to determine the location and the extent of tumours with a precision rate of more than 90%, while MRI alone proved to be far less accurate: only half of the tissue changes detected by MRI turned out to be cancerous,” says Prof. Langen. “The advent of FET-PET has virtually revolutionised brain tumour diagnosis. The possibility to integrate this method with any of the several existing MRI variants in one investigation improves the planning of surgical as well as radiotherapeutic treatment. A restriction of the target volume to the actual tumour size can substantially lessen the negative side effects of radiation therapy, while at the same time permitting treatment of the tumour itself with a higher dose than otherwise possible. Furthermore, the treatment response can also be judged reliably at an early stage.”

According to Prof. Langen, more than 20 university clinics in Germany and a number of centres in Austria, Denmark, France, Italy, the Netherlands and Poland have already established this method. He estimates that more than 10,000 FET-PET scans have been performed in the last five years. Side effects have not been reported so far. The patients’ exposure to radiation during FET-PET is not higher than that of a usual x-ray examination. “It is very likely that the further introduction of this method into clinical practice will improve the treatment of this extremely severe disease. Apart from the patients’ benefit, the costs of these techniques will be well justified as they help saving the costs caused by the repeated use of diagnostically less reliable methods,” says Prof. Langen.

For an animated introduction to nuclear medicine, please visit the website
 http://www.whatisnuclearmedicine.com/

complementair, hyperthermie, aminozuren C-11-methyl-L-methionine, FET-PET scan, MET scan, PET scan, hersentumoren

---

• Petscan met aminozuur 18 F fluor-fenylalanine - kan al na enkele weken beoordelen of angiogenese remmers, zoals Avastin - Bevacizumab, effect hebben als behandeling van patiënten met recidief van hooggradige hersentumoren - Glioblastomen

---

• Reguliere oncologie: een overzicht van recente ontwikkelingen en belangrijke studies in de reguliere oncologie