14 maart 2022: zie ook dit artikel: https://kanker-actueel.nl/NL/ijzersuppletie-verbeterde-significant-de-kwaliteit-van-leven-bij-kankerpatienten-met-solide-tumoren-en-bloedarmoede-en-ijzertekort.html
14 november 2017: ik heb de reacties onder dit artikel weggehaald omdat die zonder goed onderbouwde argumenten de integriteit van Alf in diskrediet probeerden te brengen.
Wat hemachromotose is kunt u lezen op deze website.
18 december 2005: Bron: www.alfytal.nl
Orthomoleculair voedingsdeskundige dhr. Alf Knutzen stuurde ons onderstaand artikel over de gevaren van ijzer, een mineraal dat we wel allemaal nodig hebben. Aangezien deze man het keurmerk mkbOK van de stichting MKB en Internet voor zijn website heeft gekregen hebben we hem toestemming gevraagd of we dit artikel ook op onze website mogen plaatsen en de dhr. Knutzen gaat hiermee akkoord. Voor alle duidelijkheid dit schrijven is voor volledige verantwoordelijkheid van dhr. Alf Knutzen en we hebben geen enkel commercieel of ander belang bij de heer Knutzen of zijn bedrijf. Hij is zelfs geen sponsor van onze Stichting. Lees ook onze disclaimer. Eerst het persbericht van het keurmerk dat dhr. Knutzen 24 oktober 2005 mocht ontvangen daaronder het artikel over ijzer.
Maandag 24 oktober 2005 is het mkbOK keurmerk uit handen van Stichting MKB en Internet uitgereikt aan Alf Knutzen van OrthoBasics. De website www.alfytal.nl heeft hiermee een primeur en behoort tot de eerste bedrijven die het mkbOK keurmerk in Nederland mogen voeren.
IJZER – De gevaren van een noodzakelijk mineraal
Alf Knutzen, orthomoleculair voedingsdeskundige – oktober 2005.
Samenvatting
Een te hoge ijzerinname, zowel met de voeding (rood vlees!) als d.m.v. supplementen, kan schade berokkenen aan het lichaam en zelfs leiden tot arteriosclerose en (darm)kanker. Terughoudendheid met ijzerrijke voedingsmiddelen en ijzerhoudende supplementen is wenselijk bij personen zonder ijzertekort. Mensen met een hoog (LDL)cholesterol en diabetici lopen een extra hoog risico.
De rol van ijzer
IJzer is een spoorelement dat onmisbaar is voor ons functioneren. Het is essentieel voor de aanmaak van haemoglobine (de rode bloedkleurstof die van belang is voor het transport van zuurstof door het lichaam) en myoglobine (in de spieren). IJzer is o.a. van belang voor de weerstand, het energieniveau en de leerprestaties. Een tekort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoe-de (ferriprive anaemie). Dit kan optreden door o.a. chronisch bloedverlies (menstruatie, maar ook bloedingen t.g.v. kanker, zweren in het maagdarmkanaal e.d.).
Een te lage inname van ijzer kan hiervan ook de oorzaak zijn. Dit komt nogal eens voor bij vegetariërs en veganisten.
Natuurlijke bronnen van ijzer zijn m.n.: (rood) vlees, groene bladgroenten, graanproducten, gedroogd fruit, zeewier, mosselen, volkoren-brood en noten.
Vooral het ijzer uit vlees (in de vorm van heam) wordt goed opgenomen. Voor vegetariërs is het vaak moeilijk om voldoende ijzer binnen te krijgen, zeker als het vrouwen betreft met een overvloedige menstruatie.
In het algemeen kan worden gesteld, dat (zwangere)vrouwen, vegetariërs, atleten en kinderen de meeste kans lopen een ijzertekort te krijgen. Bij kinderen moet er altijd gezocht worden naar een achterliggende oorzaak (zeker als het kind niet vegetarisch eet). Mensen met een laag ijzergehalte kunnen maar beter geen bloeddonor zijn.
De opname van ijzer
IJzer kan uitsluitend in de tweewaardige vorm worden opgenomen (ferroverbindingen). De voeding bevat merendeels driewaardig ijzer (ferriverbindingen). Dit wordt m.n. onder invloed van maagzuur omgezet in het opneem-bare tweewaardige ijzer. Het ijzer wordt gebonden aan de eiwitten transferritine en ferritine die zorgen voor het verdere transport. Bij een ijzertekort zal men vaak een ijzerpre-paraat van de arts voorgeschreven krijgen. Dit zijn altijd ferroverbindingen. Het probleem is evenwel, dat de dosering vaak hoog tot zeer hoog is. De opname- en bindingscapaciteit (aan het transferritine) is vrij beperkt. Dit heeft tot gevolg dat er grote hoeveelheden ijzer in de darm blijven, hetgeen zeer vaak obstipatie-klachten oplevert. Een lagere dosis (en dan ook nog in kleine beetjes over de dag ver-deeld) zou dit probleem deels kunnen voorko-men. Ook het ijzer in goede supplementen is tweewaardig. Gezien het feit dat men lang heeft gedacht dat ijzer altijd wenselijk en noodzakelijk is, treffen we ijzer nagenoeg altijd aan in multivitamine- en multimineraalproducten en wordt ijzer als gezond beschouwd. Daarnaast is het beeld dat ijzer sterk maakt mede gecreëerd door de tekenfilms met Popeye, want in spinazie zou veel ijzer zitten. Dat valt nogal tegen: ca. 3 mg per 100 gram (en in de ferri-vorm) [1]
IJzer – overdosering
Inmiddels is duidelijk dat ijzer ook gevaarlijk kan zijn. Teveel ijzer levert duidelijk gezondheidsrisico's op. Dit was al bekend bij mensen met ijzerstapelingsziekte (hemochromatose). Hemochromatose kan leiden tot levercirrose, leverkanker, diabetes mellitus en hartfalen. Dit kan vooraf gaan door het bronskleurig worden van de huid, artritis, impotentie, verminderde werking van de schildklier, chronische vermoeidheid en onvruchtbaarheid [2]. Deze ijzerstapelingsziekte kan ontstaan door het teveel toedienen van ijzer (zowel als supplement als per injectie), door bloedtrans-fusies en door alcoholisme.
De eerste symptomen van een ijzervergiftiging zijn braken, diarree en darmbeschadiging.
Hart-vaatziekte
De laatste jaren is steeds duidelijker geworden dat een hoge ijzerinname een verhoogd risico geeft op hart-vaatziekten. IJzer (en m.n. het heam uit het bloed) heeft pro-oxidatieve eigen-schappen en kan toxisch zijn voor cellen [3]
Als het lichaam te veel ijzer binnenkrijgt en/of heam kan niet voldoende worden afgebroken door een tekort aan het enzym heamoxigenase-1, kan de overmaat aan ijzer schade toebrengen aan het endotheel (de binnenbekleding) van de bloedvaten. Onderzoek heeft aangetoond, dat het ijzer betrokken is bij het oxideren van het LDL-cho-lesterol. En LDL-cholesterol is op zijn beurt betrokken bij het ontstaan van arteriosclerose. [3]
Dit wordt ook genoemd in een studie van Zheng en collega's [4]:
"ferro-ijzer met een laag moleculair gewicht katalyseert de productie van hydroxyl-radicalen uit waterstofperoxide in z.g. Fentonreacties. Het hydroxylradicaal is een zeer reactieve stof welke leidt tot lipideperoxidatie, oxidatieve schade aan DNA, celdysfunctie en dood".
Dat is nogal wat…
Kanker – m.n. van de dikke darm
Naast de verhoogde risico's m.b.t. arteriosclerose is nu ook duidelijk geworden dat een hoge ijzeriname een verhoogde kans geeft op kanker.
In de EPIC-studie (European Prospective Investication into Cancer and Nutrition) zijn zo'n 500.000 West-Europeanen gedurende 5 jaar op de voet gevolgd om te kijken of er een verband is tussen het ontstaan van colorectale kanker (kanker van de dikke darm en het rectum) en de consumptie van vis, gevogelte en vlees. De deelnemers die het meeste rood vlees en vleesbereidingen aten bleken een 35% grotere kans op colorectale kanker te hebben als zij die het minste vlees aten.
De deelnemers die het meeste vis aten bleken een 31% lagere kans op colorectale kanker te hebben dan zij die het minste vis aten. (Journal of the National Cancer Institute, 15 juni 2005)
Opvallend is, dat het verhoogde risico vooral toe te schrijven is aan rood vlees en bewerkt vlees. Onderzoek in de Verenigde Staten van Amerika [5] heeft aan het licht gebracht, dat een hoge inname van voedingsijzer de grote boosdoener is. En rood vlees bevat nogal wat ijzerrijk heam. Haem lijkt dus de echte boosdoener te zijn in de toename van het risico op colorectale kanker. Dit wordt ook bevestigd in een studie van Cross en collega's. [6]
Voorzichtig met ijzer
Redenen voldoende om terughoudend te zijn met ijzerrijke voedingsmiddelen als men geen ijzergebrek heeft. Vrouwen zitten vanwege de menstruatie vaak wat lager met hun ijzerspiegels dan mannen. Dit zou mogelijk mede de oorzaak kunnen zijn voor het feit dat vrouwen minder snel hart-vaatziekten krijgen dan mannen. Bovendien lijkt ook het vrouwelijke hormoon oestrogeen een beschermende factor te zijn.
Mannen kunnen enige bescherming krijgen tegen te hoge ijzerspiegels door regelmatig bloed te doneren (was het aderlaten vroeger zo gek nog niet…). Mensen met een verhoogd (LDL) cholesterol, en diabetici (hogere kans op vaatcomplicaties) moeten extra goed bedacht zijn op de risico's van een hoge ijzerinname evenals mensen met een verhoogde kans op arteriosclerose.
Gezien de gevaren van te veel ijzer is het sterk aan te bevelen om ijzerhoudende voedings-supplementen te vermijden. De meeste multivitamines en multimineralen bevatten evenwel ijzer. Dat kan dus minder gewenst zijn.
(Noot redactie: hier stond een tekstblokje dat we hebben weggelaten omdat dit reclame is voor de ijzervrije voedingsupplementen van Alfytal.
Conclusie:
IJzer is een belangrijk spoorelement. Tekorten kunnen tot problemen leiden en dienen op een adequate manier te worden gesuppleerd (oraal of per injectie). Een teveel aan ijzer is schadelijk en kan (mede) de oorzaak zijn van arteriosclerose en/of darmkanker. Terughoudendheid met ijzerrijke voeding (m.n. rood vlees) is sterk aan te bevelen. Het onnodig suppleren van ijzer d.m.v. een multivitamine of multimineraal is zeer ongewenst bij personen zonder ijzertekorten, zeker als het diabetici betreft of personen met een hoog LDL-cholesterol.
Voedingssupplementen zijn er voor om het lichaam gezond te maken en te houden en niet om mogelijke schade aan te richten of ziek te maken.
Referenties/literatuur:
[1] www.food-info.net (Wageningen Univer-siteit)
[2] Berkow R, Beers MH, Fletcher AJ, Merck Manual-2000, Uitg. Bohn Stafleu Van Loghum
[3] Jeney. V et al, Pro-oxidant and cytotoxic effects of circulating heme. (Dept. of Medicine, University of Debrecen, Hungary)
[4] Zheng H, Damayuga C, Hudaihed A, Katz SD, Effect of Dexrazoxane on Homocysteine-Induced Endothelial Dysfunction in Normal Subjects. (Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology 2002;22:e15)
[5] Arch G. Mainous, III, PhD, Brian Wells, MD, Peter J. Carek, MD, MS, James M. Gill, MD, MPH and Mark E. Geesey, MS, The Mortality Risk of Elevated Serum Transferrin Saturation and Consumption of Dietary Iron – (Annals of Family Medicine nr. 3- 2005, p. 131-137).
[6] Cross AJ, Pollock JRA, Bingham SA, Haem, not Protein or Inorganic Iron, Is Responsible for Endogenous Intestinal N-Nitrosation Arising from Red Meat (Medical Research Council, Dunn Human Nutrition Unit, Wellcome Trust/MRC Building, Cambridge CB2 2XY [A. J. C., S. A. B.], and Pollock and Pool Ltd., Reading RG5 4DX [J. R. A. P.], United Kingdom).
Gerelateerde artikelen
Plaats een reactie ...
Reageer op "IJzer de gevaren van een noodzakelijk mineraal, door Alf Knutzen, orthomoleculair voedingsdeskundige copy 1"