20 december 2012: Bron The Lancet

Vrouwen met eierstokkanker die eerder behandeld zijn voor endometriose of hebben gezegd daar last van te hebben gehad eerder in hun leven lijken langer te leven dan vrouwen met niet aan endometriose gerelateerde eierstokkanker. Uit deze studie kwam naar voren dat veel vrouwen met eierstokkanker vroeger vormen van endometriose blijken te hebben gehad. Dit blijkt uit een meta analyse van 13 zogeheten control case studies met vrouwen met eierstokkanker. Deze studie werd gepubliceerd in The Lancet.

De meta analyse door Dr Pearce en zijn collega's was een internationaal samenwerkingsverband. Zij analyseerden vastgelegde gegevens uit 13 eierstokkanker case-control studies die deel uitmaakten van het Ovarian Cancer Association Consortium. De meta analyse werd gemaakt op basis van histologisch subtype van de tumor, graad en stadium van de tumoren, leeftijd van de patiënt, etnische afkomst, geslacht, of de vrouw kinderen heeft (gehad) en hoeveel dan wel, aan welke studie de patiënt deelnam en de duur van gebruik van orale anticonceptie

De totale studiegroep bestond uit 13.226 controlepersonen en 7911 vrouwen met invasieve kanker van de eierstokken. Van deze groep waren er 818 (6,2%) vrouwen uit de controlegroep en 738 (9,3%) vrouwen  met eierstokkanker die een voorgeschiedenis van endometriose hebben gemeld. Bovendien, bleken van de 1907 vrouwen met zogeheten borderline eierstokkanker (Een borderlinetumor is een grensgeval. Onder de microscoop zien de cellen van de tumor er kwaadaardig uit, maar ze gedragen zich meestal goedaardig. Deze vorm van eierstok tumoren zijn dan ook meestal goed te behandelen), er 168 (8,8%) vrouwen een voorgeschiedenis van endometriose te hebben gehad

Over het geheel genomen is een voorgeschiedenis van endometriose gemeld door 136 van de 674 (20,2%) vrouwen met clear-cell eierstokkanker, 169 van de 1220 (13,9%) vrouwen met endometrioid (deze vorm van eierstokkanker lijkt te ontstaan vanuit het baarmoederslijmvlies), 31 van de 516 (6,0%) vrouwen met mucineuze vorm van eierstokkanker, 261 van 3659 (7,1% ) vrouwen met hooggradige sereuze, en 31 van 336 (9,2%) vrouwen met een laaggradige sereuze vorm van invasieve eierstokkanker (zogeheten sereuze eierstokkanker ontstaat uit Mülleriaans epitheel en de cellen zijn afkomstig uit de eileiders. deze vorm vormt het grootste percentage van de voorkomende eierstokkanker en hebben vaak ook een erfelijke achtergrond).

Daarnaast hadden 103 van de 1140 (9,0%) vrouwen met een borderline sereuze en 65 van de 767 (8,5%) vrouwen met borderline mucineuze tumoren een voorgeschiedenis van endometriose. Andere factoren, met inbegrip van het geven van borstvoeding, gewicht, lengte, body mass index, afbinden van de eileiders en een familiegeschiedenis van eierstokkanker, had geen invloed op het verband tussen het risico op eierstokkanker en endometriose.

Resultaten:

De analyse toonde aan dat een voorgeschiedenis van endometriose vaker werd gemeld bij patiënten met invasieve clear-cell, sereuze laaggradige en endometrioid eierstokkanker dan bij degenen met invasieve sereuze hoogwaardige of invasieve mucineuze eierstokkanker (P <0,02 voor alle vergelijkingen). Endometriose was ook sterker gerelateerd aan invasieve clear-cell eierstokkanker dan bij het invasieve endometrioid subtype (odds ratio , 1.64, P = .001), en werd sterker geassocieerd met invasieve laaggradige dan met hooggradige sereuze eierstokkanker (OR, 1.94; p = .01).

De studie werd gefinancierd door meerdere internationale bronnen, zoals vermeld in de publicatie. De auteurs en de redacteur hebben meegedeeld geen relevante financiële belangen te hebben.

Het volledige studierapport Association between endometriosis and risk of histological subtypes of ovarian cancer: a pooled analysis of case—control studies kunt u tegen betaling inzien op de website van The Lancet. Hier het abstract van de studie.

Association between endometriosis and risk of histological subtypes of ovarian cancer: a pooled analysis of case—control studies

Clinicians should be aware of the increased risk of specific subtypes of ovarian cancer in women with endometriosis

Association between endometriosis and risk of histological subtypes of ovarian cancer: a pooled analysis of case—control studies

Original Text

Dr Celeste Leigh Pearce PhD a , Claire Templeman MD b, Prof Mary Anne Rossing PhD c, Alice Lee MPH a, Aimee M Near MPH d, Penelope M Webb PhD e, Christina M Nagle PhD e, Jennifer A Doherty PhD c, Kara L Cushing-Haugen MS c, Kristine G Wicklund PhD c, Prof Jenny Chang-Claude PhD f, Rebecca Hein PhD f g, Galina Lurie PhD h, Lynne R Wilkens DrPH h, Michael E Carney MD h, Prof Marc T Goodman PhD h, Prof Kirsten Moysich PhD i, Prof Susanne K Kjaer MD j k, Estrid Hogdall PhD j, Allan Jensen PhD j, Ellen L Goode PhD l, Brooke L Fridley PhD l, Melissa C Larson MS l, Prof Joellen M Schildkraut PhD m, Rachel T Palmieri MSPH o, Prof Daniel W Cramer MD p, Kathryn L Terry ScD p, Allison F Vitonis SM p, Prof Linda J Titus PhD q, Argyrios Ziogas PhD r, Wendy Brewster PhD s, Prof Hoda Anton-Culver PhD r, Alexandra Gentry-Maharaj PhD t, Susan J Ramus PhD a t, A Rebecca Anderson BS a, Doerthe Brueggmann MD b u, Peter A Fasching MD v w, Prof Simon A Gayther PhD a t, Prof David G Huntsman MD x, Prof Usha Menon MD t, Prof Roberta B Ness MD y, Prof Malcolm C Pike PhD a z, Prof Harvey Risch MD aa, Prof Anna H Wu PhD a, Prof Andrew Berchuck MD n, on behalf of the Ovarian Cancer Association Consortium

Summary

Background

Endometriosis is a risk factor for epithelial ovarian cancer; however, whether this risk extends to all invasive histological subtypes or borderline tumours is not clear. We undertook an international collaborative study to assess the association between endometriosis and histological subtypes of ovarian cancer.

Methods

Data from 13 ovarian cancer case—control studies, which were part of the Ovarian Cancer Association Consortium, were pooled and logistic regression analyses were undertaken to assess the association between self-reported endometriosis and risk of ovarian cancer. Analyses of invasive cases were done with respect to histological subtypes, grade, and stage, and analyses of borderline tumours by histological subtype. Age, ethnic origin, study site, parity, and duration of oral contraceptive use were included in all analytical models.

Findings

13 226 controls and 7911 women with invasive ovarian cancer were included in this analysis. 818 and 738, respectively, reported a history of endometriosis. 1907 women with borderline ovarian cancer were also included in the analysis, and 168 of these reported a history of endometriosis. Self-reported endometriosis was associated with a significantly increased risk of clear-cell (136 [20·2%] of 674 cases vs 818 [6·2%] of 13 226 controls, odds ratio 3·05, 95% CI 2·43—3·84, p<0·0001), low-grade serous (31 [9·2%] of 336 cases, 2·11, 1·39—3·20, p<0·0001), and endometrioid invasive ovarian cancers (169 [13·9%] of 1220 cases, 2·04, 1·67—2·48, p<0·0001). No association was noted between endometriosis and risk of mucinous (31 [6·0%] of 516 cases, 1·02, 0·69—1·50, p=0·93) or high-grade serous invasive ovarian cancer (261 [7·1%] of 3659 cases, 1·13, 0·97—1·32, p=0·13), or borderline tumours of either subtype (serous 103 [9·0%] of 1140 cases, 1·20, 0·95—1·52, p=0·12, and mucinous 65 [8·5%] of 767 cases, 1·12, 0·84—1·48, p=0·45).

Interpretation

Clinicians should be aware of the increased risk of specific subtypes of ovarian cancer in women with endometriosis. Future efforts should focus on understanding the mechanisms that might lead to malignant transformation of endometriosis so as to help identify subsets of women at increased risk of ovarian cancer.

Funding

Ovarian Cancer Research Fund, National Institutes of Health, California Cancer Research Program, California Department of Health Services, Lon V Smith Foundation, European Community's Seventh Framework Programme, German Federal Ministry of Education and Research of Germany, Programme of Clinical Biomedical Research, German Cancer Research Centre, Eve Appeal, Oak Foundation, UK National Institute of Health Research, National Health and Medical Research Council of Australia, US Army Medical Research and Materiel Command, Cancer Council Tasmania, Cancer Foundation of Western Australia, Mermaid 1, Danish Cancer Society, and Roswell Park Alliance Foundation.

eierstokkanker, endometriose, literatuurlijst, antioxidanten, voeding, everolimus, complementair

---

• Bestraling - radiotherapie bij endeldarmkanker (rectumkanker) geeft bij vrouwen op langere termijn grotere kans op vormen van gynaecologische kanker. copy 1

---

• Endometriose staat vaak aan de basis van eierstokkanker en geeft betere prognose op langere overlevingstijd dan niet aan endometriose gerelateerde eierstokkanker

---

• Academische en gespecialiseerde ziekenhuizen behandelen vrouwen met eierstokkanker graad I-II beter dan niet gespecialiseerde ziekenhuizen (30 tot 42 % meer 5-jaars overlevingen). Vrouwen met klachten worden te weinig doorverwezen naar oncologen.

---

• Algemeen: Trombocytose, verhoogde bloedplaatjes, verhogen kans op overlijden aan eierstokkanker aanzienlijk. Daarmee blijkt trombocytose een belangrijke voorspellende factor op overleving en kansen op recidief

---

• Algemeen: Geen positief effect door vroege behandeling op basis van stijgende CA-125 marker op uiteindelijke overleving bij een recidief van eierstokkanker

---

• Algemeen: Screening van eierstokkanker met zowel transvaginale echografie en CA 125 is onbetrouwbaar met veel vals positieve meldingen en leidt tot veel onnodige operaties.

---

• Algemeen: Vroege behandelingen met chemo op basis van stijging CA 125 waarden bij eierstokkanker patienten is zinloos en leidt niet tot langere ziektevrijtetijd noch tot meer overlevingen, aldus grote fase III studie.

---

• Algemeen: voor vrouwen met symptomen van eierstokkanker maakt het uiteindelijk geen verschil in kansen op overleving en levensduur of de diagnose en behandeling snel start of later.