Dat alcoholgebruik bij risico op kanker een grote rol speelt tonen vele studies aan. Zie daarvoor de search met het woord alcohol in de titel op onze website.

25 augustus 2024: Bron: JAMA

60-plussers die regelmatig alcohol gebruiken lopen groter risico op overlijden aan alle oorzaken (33 procent hoger risico) en dan met name aan overlijden door kanker (39 procent hoger risico) of hart- en vaatziektes (21 procent hoger risico). In vergelijking met mensen die alleen zo nu en dan alcohol gebruiken. Voor mannen geldt regelmatig alcohol gebruiken 3 glazen per dag en meer en voor vrouwen anderhalf glas en meer. Voor zo nu en dan alcohol gebruiken hanteerden de onderzoekers minder dan twee keer per week.

Dat blijkt uit een 12-jarig bevolkingsonderzoek op de gegevens uit de UK Biobank database van ruim 135.000 mensen vanaf 60 jaar, (gemiddelde leeftijd 64 jaar) . De studieresultaten zijn gepubliceerd in JAMA d.d. 14 augustus 2024.

Deze recente studie gaat specifiek over 60-plussers die alcohol gebruiken maar alcoholgebruik door jongeren en mensen jonger dan 60 zal weinig verschil laten zien, blijkt ook uit de referenties bij de studie en uit de search met het woord alcohol in de titel op onze website.

De onderzoekers vergeleken in deze studie 12 jaar lang aan gezondheidsresultaten voor incidentele drinkers met die van mensen die gemiddeld dagelijks minstens een beetje alcohol dronken. De grootste gezondheidsrisico's werden waargenomen tussen incidentele drinkers en mensen die door de onderzoekers als "hoog risico" werden bestempeld. Incidentele drinkers dronken minder dan ongeveer twee drankjes per week. De groep met een hoog risico bestond uit mannen die gemiddeld bijna drie drankjes per dag of meer dronken, en vrouwen die gemiddeld ongeveer anderhalf drankje per dag of meer dronken. De analyse toonde aan dat vergeleken met incidenteel drinken, risicovol drinken verband hield met:  

  • Een 33% hoger risico op vroegtijdig overlijden
  • Een 39% hoger risico op overlijden aan kanker
  • Een 21% hoger risico op overlijden aan problemen met het hart en de bloedvaten

Gematigdere drinkgewoonten hielden ook verband met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden en overlijden aan kanker, en zelfs gemiddeld ongeveer één drankje of minder per dag werd geassocieerd met een 11% hoger risico op overlijden aan kanker. Lage en matige drinkers liepen het meeste risico als ze ook gezondheidsproblemen hadden of sociaaleconomische factoren ervoeren, zoals wonen in minder welvarende buurten.

De resultaten suggereerden ook dat het potentieel om als je dan toch alcohol wilt drinken vooral wijn te drinken, of vooral bij maaltijden te drinken, want dit zou een lager risico opleveren, maar de onderzoekers riepen op tot verder onderzoek naar die onderwerpen, omdat "het vooral het effect kan weerspiegelen van een gezondere levensstijl, langzamere alcoholopname of niet-alcoholische componenten van dranken."

Hier de resultaten uit het abstract vertaalt in het Nederlands:

  • In totaal werden 135103 deelnemers (mediane leeftijd, 64,0 [62,0-67,0] jaar; 67693 [50,1%] vrouwen) opgenomen.
  • In de totale analytische steekproef werd, vergeleken met incidenteel drinken, hoog-risico drinken geassocieerd met een hogere totale oorzaak (hazard ratio , 1,33; 95% CI, 1,24-1,42), kanker (HR, 1,39; 95% CI, 1,26-1,53) en cardiovasculaire (HR, 1,21; 95% CI, 1,04-1,41) mortaliteit;
  • matig-risico drinken werd geassocieerd met hogere totale (HR, 1,10; 95% CI, 1,03-1,18) en kanker (HR, 1,15; 95% CI, 1,05-1,27) mortaliteit, en laag-risico drinken werd geassocieerd met hogere kanker mortaliteit (HR, 1,11; 95% CI, 1,01-1,22).
  • Hoewel er geen associaties werden gevonden voor laag- of matig-risico drinkpatronen versus incidenteel drinken onder personen zonder sociaaleconomische of gezondheidsgerelateerde risicofactoren, werd laag-risico drinken geassocieerd met hogere kanker mortaliteit (HR, 1,15; 95% CI, 1,01-1,30) en matig-risico drinken met hogere totale (HR, 1,10; 95% CI, 1,01-1,19) en kanker (HR, 1,19; 95% CI, 1,05-1,35) mortaliteit onder degenen met gezondheidsgerelateerde risicofactoren;
  • laag-risico en matig-risico drinkpatronen werden geassocieerd met hogere mortaliteit door alle oorzaken (laag risico: HR, 1,14; 95% CI, 1,01-1,28; matig risico: HR, 1,17; 95% CI, 1,03-1,32) en kanker (laag risico: HR, 1,25; 95% CI, 1,04-1,50; matig risico: HR, 1,36; 95% CI, 1,13-1,63) onder degenen met sociaaleconomische risicofactoren.
  • Wijnvoorkeur (>80% van de alcohol uit wijn) en drinken bij maaltijden vertoonden kleine beschermende associaties met mortaliteit, met name door kanker, maar alleen bij drinkers met sociaaleconomische of gezondheidsgerelateerde risicofactoren en werd geassocieerd met het verminderen van de overmatige mortaliteit geassocieerd met hoog-, matig- en zelfs laag-risico drinken.

Conclusies en relevantie:

In deze cohortstudie van oudere drinkers uit het VK werd zelfs laag-risico drinken geassocieerd met hogere mortaliteit onder oudere volwassenen met gezondheidsgerelateerde of sociaaleconomische risicofactoren. De afname van mortaliteit die werd waargenomen voor wijnvoorkeur en alleen drinken tijdens maaltijden vereist nader onderzoek, aangezien het vooral het effect kan weerspiegelen van een gezondere levensstijl, langzamere alcoholopname of niet-alcoholische componenten van dranken.

Het volledige studierapport is gratis in gte zien of te downloaden . Hier het abstract van deze tudie zoals gepubliceeerd in JAMA d.d. 14 augustus 2024:

Key Points

Question  Do health-related or socioeconomic risk factors modify the associations of alcohol consumption patterns with mortality among older drinkers?

Findings  This cohort study in 135 103 older drinkers found that even low-risk drinking was associated with higher mortality among older adults with health-related or socioeconomic risk factors. Wine preference and drinking only with meals were associated with attenuating the excess mortality associated with alcohol consumption.

Meaning  This cohort study identified inequalities in the detrimental health outcomes associated with alcohol that should be addressed to reduce the high disease burden of alcohol use.

Abstract

Importance  Alcohol consumption is a leading cause of morbidity and mortality that may be more important in older adults with socioeconomic or health-related risk factors.

Objective  To examine the association of alcohol consumption patterns with 12-year mortality and its modification by health-related or socioeconomic risk factors.

Design, Setting, and Participants  This prospective cohort study used data from the UK Biobank, a population-based cohort. Participants were current drinkers aged 60 years or older. Data were analyzed from September 2023 to May 2024.

Exposure  According to their mean alcohol intake in grams per day, participants’ drinking patterns were classified as occasional: ≤2.86 g/d), low risk (men: >2.86-20.00 g/d; women: >2.86-10.00 g/d), moderate risk (men: >20.00-40.00 g/d; women: >10.00-20.00 g/d) and high risk (men: >40.00 g/d; women: >20.00 g/d).

Main Outcomes and Measures  Health-related risk factors were assessed with the frailty index, and socioeconomic risk factors were assessed with the Townsend deprivation index. All-cause and cause-specific mortality were obtained from death certificates held by the national registries. Analyses excluded deaths in the first 2 years of follow-up and adjusted for potential confounders, including drinking patterns and preferences.

Results  A total of 135 103 participants (median age, 64.0 [62.0-67.0] years; 67 693 [50.1%] women) were included. In the total analytical sample, compared with occasional drinking, high-risk drinking was associated with higher all-cause (hazard ratio , 1.33; 95% CI, 1.24-1.42), cancer (HR, 1.39; 95% CI, 1.26-1.53), and cardiovascular (HR, 1.21; 95% CI, 1.04-1.41) mortality; moderate-risk drinking was associated with higher all-cause (HR, 1.10; 95% CI, 1.03-1.18) and cancer (HR, 1.15; 95% CI, 1.05-1.27) mortality, and low-risk drinking was associated with higher cancer mortality (HR, 1.11; 95% CI, 1.01-1.22). While no associations were found for low- or moderate-risk drinking patterns vs occasional drinking among individuals without socioeconomic or health-related risk factors, low-risk drinking was associated with higher cancer mortality (HR, 1.15; 95% CI, 1.01-1.30) and moderate-risk drinking with higher all-cause (HR, 1.10; 95% CI, 1.01-1.19) and cancer (HR, 1.19; 95% CI, 1.05-1.35) mortality among those with health-related risk factors; low-risk and moderate-risk drinking patterns were associated with higher mortality from all causes (low risk: HR, 1.14; 95% CI, 1.01-1.28; moderate risk: HR, 1.17; 95% CI, 1.03-1.32) and cancer (low risk: HR, 1.25; 95% CI, 1.04-1.50; moderate risk: HR, 1.36; 95% CI, 1.13-1.63) among those with socioeconomic risk factors. Wine preference (>80% of alcohol from wine) and drinking with meals showed small protective associations with mortality, especially from cancer, but only in drinkers with socioeconomic or health-related risk factors and was associated with attenuating the excess mortality associated with high-, moderate- and even low-risk drinking.

Conclusions and RelevanceIn this cohort study of older drinkers from the UK, even low-risk drinking was associated with higher mortality among older adults with health-related or socioeconomic risk factors. The attenuation of mortality observed for wine preference and drinking only during meals requires further investigation, as it may mostly reflect the effect of healthier lifestyles, slower alcohol absorption, or nonalcoholic components of beverages.

Article Information

Accepted for Publication: May 30, 2024.

Published: August 12, 2024. doi:10.1001/jamanetworkopen.2024.24495

Open Access: This is an open access article distributed under the terms of the CC-BY License. © 2024 Ortolá R et al. JAMA Network Open.

Corresponding Author: Rosario Ortolá, MD, PhD, Department of Preventive Medicine and Public Health, School of Medicine, Universidad Autónoma de Madrid, Calle del Arzobispo Morcillo 4, 28029 Madrid, Spain (rosario.ortola@uam.es).

Author Contributions: Dr Ortolá had full access to all of the data in the study and takes responsibility for the integrity of the data and the accuracy of the data analysis.

Concept and design: Ortolá.

Acquisition, analysis, or interpretation of data: All authors.

Drafting of the manuscript: Ortolá.

Critical review of the manuscript for important intellectual content: Sotos-Prieto, García-Esquinas, Galán, Rodríguez-Artalejo.

Statistical analysis: Ortolá.

Obtained funding: Sotos-Prieto, Rodríguez-Artalejo.

Administrative, technical, or material support: Rodríguez-Artalejo.

Supervision: García-Esquinas, Galán.

Conflict of Interest Disclosures: None reported.

Funding/Support: This work was supported by the Plan Nacional sobre Drogas, Ministry of Health of Spain (grant No. 2020/17), Instituto de Salud Carlos III, State Secretary of R+D+I and Fondo Europeo de Desarrollo Regional/Fondo Social Europeo (Fondo de Investigación en Salud grants No. 19/319, 20/896, and 22/1111), Agencia Estatal de Investigación (grant No. CNS2022-135623), Carlos III Health Institute and the European Union “NextGenerationEU (grant No. PMP21/00093), and the Fundación Francisco Soria Melguizo (Papel de la Disfunción Mitocondrial en la Relación Entre Multimorbilidad Crónica y Deterioro Funcional en Ancianos project grant). Mercedes Sotos-Prieto holds a Ramón y Cajal contract (contract No. RYC-2018-025069-I) from the Ministry of Science, Innovation and Universities.

Role of the Funder/Sponsor: The funders had no role in the design and conduct of the study; collection, management, analysis, and interpretation of the data; preparation, review, or approval of the manuscript; and decision to submit the manuscript for publication.

Data Sharing Statement: See Supplement 2.

References
1.
World Health Organization. Global status report on alcohol and health 2018. Accessed October 29, 2023. https://iogt.org/wp-content/uploads/2018/09/WHO-GSR-Alcohol-2018.pdf
2.
Di Castelnuovo  A, Costanzo  S, Bagnardi  V, Donati  MB, Iacoviello  L, de Gaetano  G.  Alcohol dosing and total mortality in men and women: an updated meta-analysis of 34 prospective studies.   Arch Intern Med. 2006;166(22):2437-2445. doi:10.1001/archinte.166.22.2437
ArticlePubMedGoogle ScholarCrossref
3.
Ronksley  PE, Brien  SE, Turner  BJ, Mukamal  KJ, Ghali  WA.  Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis.   BMJ. 2011;342:d671. doi:10.1136/bmj.d671PubMedGoogle ScholarCrossref
4.
Jayasekara  H, English  DR, Room  R, MacInnis  RJ.  Alcohol consumption over time and risk of death: a systematic review and meta-analysis.   Am J Epidemiol. 2014;179(9):1049-1059. doi:10.1093/aje/kwu028PubMedGoogle ScholarCrossref
5.
Naimi  TS, Stockwell  T, Zhao  J,  et al.  Selection biases in observational studies affect associations between ‘moderate’ alcohol consumption and mortality.   Addiction. 2017;112(2):207-214. doi:10.1111/add.13451PubMedGoogle ScholarCrossref
6.
Griswold  MG, Fullman  N, Hawley  C,  et al; GBD 2016 Alcohol Collaborators.  Alcohol use and burden for 195 countries and territories, 1990-2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016.   Lancet. 2018;392(10152):1015-1035. doi:10.1016/S0140-6736(18)31310-2PubMedGoogle ScholarCrossref
7.
Rani  S, Laupacis  A.  “Less is better” is the best message when talking to patients about alcohol.   CMAJ. 2023;195(36):E1232-E1233. doi:10.1503/cmaj.231238PubMedGoogle ScholarCrossref
8.
Ng Fat  L, Shelton  N.  Associations between self-reported illness and non-drinking in young adults.   Addiction. 2012;107(9):1612-1620. doi:10.1111/j.1360-0443.2012.03878.xPubMedGoogle ScholarCrossref
9.
Gea  A, Bes-Rastrollo  M, Toledo  E,  et al.  Mediterranean alcohol-drinking pattern and mortality in the SUN (Seguimiento Universidad de Navarra) Project: a prospective cohort study.   Br J Nutr. 2014;111(10):1871-1880. doi:10.1017/S0007114513004376PubMedGoogle ScholarCrossref
10.
Di Castelnuovo  A, Rotondo  S, Iacoviello  L, Donati  MB, De Gaetano  G.  Meta-analysis of wine and beer consumption in relation to vascular risk.   Circulation. 2002;105(24):2836-2844. doi:10.1161/01.CIR.0000018653.19696.01PubMedGoogle ScholarCrossref
11.
Huang  J, Wang  X, Zhang  Y.  Specific types of alcoholic beverage consumption and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis.   J Diabetes Investig. 2017;8(1):56-68. doi:10.1111/jdi.12537PubMedGoogle ScholarCrossref
12.
Arranz  S, Chiva-Blanch  G, Valderas-Martínez  P, Medina-Remón  A, Lamuela-Raventós  RM, Estruch  R.  Wine, beer, alcohol and polyphenols on cardiovascular disease and cancer.   Nutrients. 2012;4(7):759-781. doi:10.3390/nu4070759PubMedGoogle ScholarCrossref
13.
Trevisan  M, Schisterman  E, Mennotti  A, Farchi  G, Conti  S; Risk Factor And Life Expectancy Research Group.  Drinking pattern and mortality: the Italian Risk Factor and Life Expectancy pooling project.   Ann Epidemiol. 2001;11(5):312-319. doi:10.1016/S1047-2797(00)00183-6PubMedGoogle ScholarCrossref
14.
Ortolá  R, García-Esquinas  E, León-Muñoz  LM,  et al.  Patterns of Alcohol Consumption and Risk of Frailty in Community-dwelling Older Adults.   J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2016;71(2):251-258. doi:10.1093/gerona/glv125PubMedGoogle ScholarCrossref
15.
Barbería-Latasa  M, Gea  A, Martínez-González  MA.  Alcohol, drinking pattern, and chronic disease.   Nutrients. 2022;14(9):1-15. doi:10.3390/nu14091954PubMedGoogle ScholarCrossref
16.
National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. Alcohol’s effects on health: older adults. Accessed October 29, 2023. https://www.niaaa.nih.gov/alcohols-effects-health/alcohol-topics/older-adults
17.
Aira  M, Hartikainen  S, Sulkava  R.  Community prevalence of alcohol use and concomitant use of medication–a source of possible risk in the elderly aged 75 and older?   Int J Geriatr Psychiatry. 2005;20(7):680-685. doi:10.1002/gps.1340PubMedGoogle ScholarCrossref
18.
Daskalopoulou  C, Stubbs  B, Kralj  C, Koukounari  A, Prince  M, Prina  AM.  Associations of smoking and alcohol consumption with healthy ageing: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies.   BMJ Open. 2018;8(4):e019540. doi:10.1136/bmjopen-2017-019540PubMedGoogle ScholarCrossref
19.
Kojima  G, Liljas  A, Iliffe  S, Jivraj  S, Walters  K.  A systematic review and meta-analysis of prospective associations between alcohol consumption and incident frailty.   Age Ageing. 2018;47(1):26-34. doi:10.1093/ageing/afx086PubMedGoogle ScholarCrossref
20.
Ortolá  R, García-Esquinas  E, Carballo-Casla  A, Sotos-Prieto  M, Banegas  JR, Rodríguez-Artalejo  F.  Alcohol consumption patterns and unhealthy aging among older lifetime drinkers from Spain.   Drug Alcohol Depend. 2022;235(April):109444. doi:10.1016/j.drugalcdep.2022.109444PubMedGoogle ScholarCrossref
21.
Probst  C, Kilian  C, Sanchez  S, Lange  S, Rehm  J.  The role of alcohol use and drinking patterns in socioeconomic inequalities in mortality: a systematic review.   Lancet Public Health. 2020;5(6):e324-e332. doi:10.1016/S2468-2667(20)30052-9PubMedGoogle ScholarCrossref
22.
Boyd  J, Sexton  O, Angus  C, Meier  P, Purshouse  RC, Holmes  J.  Causal mechanisms proposed for the alcohol harm paradox-a systematic review.   Addiction. 2022;117(1):33-56. doi:10.1111/add.15567PubMedGoogle ScholarCrossref
23.
Collins  RUK. Biobank: protocol for a large-scale prospective epidemiological resource. Accessed October 29, 2023. https://policycommons.net/artifacts/1774896/uk-biobank/2506542/
24.
Sudlow  C, Gallacher  J, Allen  N,  et al.  UK biobank: an open access resource for identifying the causes of a wide range of complex diseases of middle and old age.   PLoS Med. 2015;12(3):e1001779. doi:10.1371/journal.pmed.1001779PubMedGoogle ScholarCrossref
25.
Spanish Ministry of Health. Low risk alcohol consumption thresholds: update on the risks related to alcohol consumption levels, consumption patterns and type of alcoholic beverages. Accessed October 29, 2023. https://www.sanidad.gob.es/areas/promocionPrevencion/alcohol/documentosTecnicos/limiteConsumoBajoRiesgo.htm
26.
Phillips  JA.  Dietary guidelines for Americans, 2020-2025.   Workplace Health Saf. 2021;69(8):395. doi:10.1177/21650799211026980PubMedGoogle ScholarCrossref
27.
Ortolá  R, García-Esquinas  E, Buño-Soto  A,  et al.  Alcohol consumption patterns and growth differentiation factor 15 among life-time drinkers aged 65+ years in Spain: a cross-sectional study.   Addiction. 2022;117(6):1647-1657. doi:10.1111/add.15809PubMedGoogle ScholarCrossref
28.
Williams  DM, Jylhävä  J, Pedersen  NL, Hägg  S.  A frailty index for UK Biobank participants.   J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2019;74(4):582-587. doi:10.1093/gerona/gly094PubMedGoogle ScholarCrossref
29.
Searle  SD, Mitnitski  A, Gahbauer  EA, Gill  TM, Rockwood  K.  A standard procedure for creating a frailty index.   BMC Geriatr. 2008;8:24. doi:10.1186/1471-2318-8-24PubMedGoogle ScholarCrossref
30.
Townsend  P.  Deprivation.   J Soc Policy. 1987;16(2):125-146. doi:10.1017/S0047279400020341Google ScholarCrossref
31.
UK Biobank. Data providers and dates of data availability. Accessed August 10, 2023. https://biobank.ndph.ox.ac.uk/ukb/exinfo.cgi?src=Data_providers_and_dates
32.
UK Biobank. Mortality data: linkage to death registries: version 3.0. Accessed August 10, 2023. https://biobank.ctsu.ox.ac.uk/crystal/crystal/docs/DeathLinkage.pdf
33.
World Health Organization.  International Statistical Classification of Diseases, Tenth Revision (ICD-10). World Health Organization; 1992.
34.
Wood  AM, Kaptoge  S, Butterworth  AS,  et al; Emerging Risk Factors Collaboration/EPIC-CVD/UK Biobank Alcohol Study Group.  Risk thresholds for alcohol consumption: combined analysis of individual-participant data for 599 912 current drinkers in 83 prospective studies.   Lancet. 2018;391(10129):1513-1523. doi:10.1016/S0140-6736(18)30134-XPubMedGoogle ScholarCrossref
35.
Ortolá  R, García-Esquinas  E, López-García  E, León-Muñoz  LM, Banegas  JR, Rodríguez-Artalejo  F.  Alcohol consumption and all-cause mortality in older adults in Spain: an analysis accounting for the main methodological issues.   Addiction. 2019;114(1):59-68. doi:10.1111/add.14402PubMedGoogle ScholarCrossref
36.
Kunzmann  AT, Coleman  HG, Huang  WY, Berndt  SI.  The association of lifetime alcohol use with mortality and cancer risk in older adults: A cohort study.   PLoS Med. 2018;15(6):e1002585. doi:10.1371/journal.pmed.1002585PubMedGoogle ScholarCrossref
37.
Di Castelnuovo  A, Costanzo  S, Bonaccio  M,  et al.  Alcohol intake and total mortality in 142 960 individuals from the MORGAM Project: a population-based study.   Addiction. 2022;117(2):312-325. doi:10.1111/add.15593PubMedGoogle ScholarCrossref
38.
Zhao  J, Stockwell  T, Naimi  T, Churchill  S, Clay  J, Sherk  A.  Association between daily alcohol intake and risk of all-cause mortality: a systematic review and meta-analyses.   JAMA Netw Open. 2023;6(3):e236185. doi:10.1001/jamanetworkopen.2023.6185
ArticlePubMedGoogle ScholarCrossref
39.
Biddinger  KJ, Emdin  CA, Haas  ME,  et al.  Association of habitual alcohol intake with risk of cardiovascular disease.   JAMA Netw Open. 2022;5(3):e223849. doi:10.1001/jamanetworkopen.2022.3849
ArticlePubMedGoogle ScholarCrossref
40.
Fillmore  KM, Stockwell  T, Chikritzhs  T, Bostrom  A, Kerr  W.  Moderate alcohol use and reduced mortality risk: systematic error in prospective studies and new hypotheses.   Ann Epidemiol. 2007;17(5)(suppl):S16-S23. doi:10.1016/j.annepidem.2007.01.005PubMedGoogle ScholarCrossref
41.
Stockwell  T, Zhao  J, Panwar  S, Roemer  A, Naimi  T, Chikritzhs  T.  Do “moderate” drinkers have reduced mortality risk: a systematic review and meta-analysis of alcohol consumption and all-cause mortality.   J Stud Alcohol Drugs. 2016;77(2):185-198. doi:10.15288/jsad.2016.77.185PubMedGoogle ScholarCrossref
42.
Schutte  R, Smith  L, Wannamethee  G.  Alcohol—the myth of cardiovascular protection.   Clin Nutr. 2022;41(2):348-355. doi:10.1016/j.clnu.2021.12.009PubMedGoogle ScholarCrossref
43.
Ko  H, Chang  Y, Kim  HN,  et al.  Low-level alcohol consumption and cancer mortality.   Sci Rep. 2021;11(1):4585. doi:10.1038/s41598-021-84181-1PubMedGoogle ScholarCrossref
44.
Di Castelnuovo  A, Bonaccio  M, Costanzo  S,  et al; MORGAM Study Investigators.  Drinking alcohol in moderation is associated with lower rate of all-cause mortality in individuals with higher rather than lower educational level: findings from the MORGAM project.   Eur J Epidemiol. 2023;38(8):869-881. doi:10.1007/s10654-023-01022-3PubMedGoogle ScholarCrossref
45.
Katikireddi  SV, Whitley  E, Lewsey  J, Gray  L, Leyland  AH.  Socioeconomic status as an effect modifier of alcohol consumption and harm: analysis of linked cohort data.   Lancet Public Health. 2017;2(6):e267-e276. doi:10.1016/S2468-2667(17)30078-6PubMedGoogle ScholarCrossref
46.
Schutte  R, Papageorgiou  M, Najlah  M,  et al.  Drink types unmask the health risks associated with alcohol intake—prospective evidence from the general population.   Clin Nutr. 2020;39(10):3168-3174. doi:10.1016/j.clnu.2020.02.009PubMedGoogle ScholarCrossref

 


Plaats een reactie ...

Reageer op "60 plussers die dagelijks alcohol drinken, lopen een groter risico op vroegtijdig overlijden, met name als gevolg van kanker of hart- en vaatziekten."


Gerelateerde artikelen
 

Gerelateerde artikelen

60 plussers die dagelijks >> Broccoli blijkt risico op >> Olijfolie dagelijks vermindert >> Mediterrane dieet staat op >> Gezondheidsraad adviseert >> Plantaardige voeding en bewegen >> Mediterraan dieet plus olijfolie >> Gepersonaliseerd dieet gesplitst >> Sterk bewerkte voedingsmiddelen >> Vitamine D-suppletie met of >>