10 april 2016: Bron: Cell en NPO radio 1

Vinorelbine was in de jaren '90 een medicijn dat veelbelovend leek voor longkanker, borstkanker en ook voor darmkanker. Maar een fase II/III studie bij darmkanker gaf te weinig resultaten en werd vinorelbine afgedankt als medicijn. Maar nu blijkt uit zogeheten basket studies dat vinorelbine wel degelijk een effectief medicijn zou kunnen zijn tegen een bepaald type darmkanker, nl. darmkanker met BRAF en KRAS mutaties. Nog altijd voorkomend bij 1 op de 5 darmkankerpatiënten. Dus potentieel een redelijk grote groep van darmkankerpatiënten.

"Er zijn in het verleden onderzoeken geweest naar de effectiviteit van dit middel bij darmkanker, maar daar kwam nooit echt iets uit", zegt René Bernards, arts van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam voor de NOS radio 1. Internationale onderzoekers (hoofdonderzoekers zijn Italianen), waarvan ook Rene Bernards van het AvL Amsterdam deel uitmaakt, deden zij opnieuw onderzoek naar vinorelbine in laboratorium studies en fase 1 basketstudies bij mensen. De onderzoekers zagen dat het middel wel degelijk effectief was, maar alleen bij darmkankerpatiënten met zogenoemde BRAF mutaties en met bepaalde KRAS mutaties. (red: lees het studierapport, zie hieronder voor gedetailleerde informatie over welke mutaties het precies gaat)

Bij andere typen van darmtumoren heeft vinorelbine geen effect, wat verklaart waarom in het verleden de studies geen goed resultaat opleverden voor vinorelbine.

vinoralbine beeld

De resultaten van het onderzoek: A Vulnerability of a Subset of Colon Cancers with Potential Clinical Utility. zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cell.

Binnenkort start in het Antoni van Leeuwenhoek een fase II studie met vinorelbine bij een groep darmkankerpatiënten met de mutaties die gevoelig zijn voor vinorelbine.

Het volledige studierapport kunt u downloaden via deze link: Vinoralbine studie bij darmkanker

al is dit studierapport niet echt voor leken. Maar wellicht zijn er artsen of wetenschappers onder u die dit rapport wel interessant vinden.

Hier het korte abstract uit Pubmed:

We find that BRAF-like CCs display far greater sensitivity to the microtubule poison vinorelbine both in vitro and in vivo, suggesting that vinorelbine is a potential tailored treatment for BRAF-like CCs.

2016 Apr 7;165(2):317-30. doi: 10.1016/j.cell.2016.02.059.

A Vulnerability of a Subset of Colon Cancers with Potential Clinical Utility.

Vecchione L¹, Gambino V¹, Raaijmakers J², Schlicker A¹, Fumagalli A³, Russo M⁴, Villanueva A⁵, Beerling E³, Bartolini A⁶, Mollevi DG⁵, El-Murr N⁷, Chiron M⁷, Calvet L⁷, Nicolazzi C⁷, Combeau C⁷, Henry C⁷, Simon IM⁸, Tian S⁸, In 't Veld S⁸, D'ario G⁹, Mainardi S¹, Beijersbergen RL¹, Lieftink C¹, Linn S¹⁰, Rumpf-Kienzl C², Delorenzi M¹¹, Wessels L¹, Salazar R¹², Di Nicolantonio F¹³, Bardelli A¹³, van Rheenen J³, Medema RH², Tejpar S¹⁴, Bernards R¹⁵.

Author information

Abstract

BRAF(V600E) mutant colon cancers (CCs) have a characteristic gene expression signature that is also found in some tumors lacking this mutation. Collectively, they are referred to as "BRAF-like" tumors and represent some 20% of CCs. We used a shRNA-based genetic screen focused on genes upregulated in BRAF(V600E) CCs to identify vulnerabilities of this tumor subtype that might be exploited therapeutically. Here, we identify RANBP2 (also known as NUP358) as essential for survival of BRAF-like, but not for non-BRAF-like, CC cells. Suppression of RANBP2 results in mitotic defects only in BRAF-like CC cells, leading to cell death. Mechanistically, RANBP2 silencing reduces microtubule outgrowth from the kinetochores, thereby inducing spindle perturbations, providing an explanation for the observed mitotic defects. We find that BRAF-like CCs display far greater sensitivity to the microtubule poison vinorelbine both in vitro and in vivo, suggesting that vinorelbine is a potential tailored treatment for BRAF-like CCs.