7 juli 2022: zie ook dit artikel: https://kanker-actueel.nl/fodmap-dieet-stimulatie-via-een-app-geeft-betere-resultaten-dan-de-standaard-medicijnen-bij-patienten-met-eerste-diagnose-van-pds-prikkelbare-darm-syndroom.html

30 april 2022: Bron: Nieuwsbrief van Winclove

Een interessant artikel uit de nieuwsbrief van Winclove dat ik hier ongewijzigd plaats:

Het effect van voeding en supplementen op PDS

Voeding kan een trigger zijn bij PDS. Aanpassing van voeding of het gebruik van bepaalde supplementen kan echter klachten verlichten.

De meeste PDS-patiënten zien een verband tussen de voeding die zij eten en hun PDS-symptomen. Als gevolg daarvan vermijden zij vaak bepaalde voedingsmiddelen, wat geassocieerd wordt met een lagere kwaliteit van leven.(1) Hoewel sommige voedingsmiddelen symptomen kunnen uitlokken, kunnen andere juist zorgen voor verlichting ervan. De afgelopen jaren zijn diverse diëten en voedingssupplementen wetenschappelijk onderzocht op hun effect op PDS-klachten. Twee wetenschappers van het Department of Nutritional Sciences van het King’s College in Londen hebben de uitkomsten van deze onderzoeken op een rij gezet, waardoor duidelijk wordt wat kan helpen en wat waarschijnlijk niet.(2)

Aloë vera

Aloë is een grote familie van vetplanten. De soort Aloë barbadensis miller, ook bekend als Aloë vera, heeft naast immunomodulerende eigenschappen mogelijk ook prebiotische eigenschappen. Daardoor zou een Aloë barbadensis supplement het aantal bifidobacteriën en de hoeveelheid korteketenvetzuren in de darmen kunnen stimuleren. Omdat bij PDS vaak sprake is van verminderde hoeveelheden bifidobacteriën, is onderzocht of het zinvol is om dit in te zetten. Verschillende RCT’s laten echter geen effect zien van Aloë vera op de symptomen van PDS of de kwaliteit van leven.

‍

Pepermuntolie

Pepermuntolie, afkomstig van de plant Mentha X piperata L, bevat het actieve ingrediënt L-menthol dat de gladde spieren in de darmen kan ontspannen, wat zou kunnen helpen om buikklachten te verminderen. Omdat pepermuntolie ook de kringspier tussen de slokdarm en de maag kan ontspannen, wordt het verpakt in capsules, zodat de olie pas lager in de darmen vrijkomt. Mensen met PDS hebben vaak last van buikkrampen, die verlicht kunnen worden met pepermuntolie.

Een grote hoeveelheid wetenschappelijke onderzoeken, waaronder systematic reviews en meta-analyses, laat zien dat pepermuntolie veilig is en PDS-klachten, zoals buikpijn, kan verlichten.

‍

Probiotica

Probiotica kunnen PDS-symptomen beïnvloeden doordat het de darmmicrobiota kan moduleren en daarmee de productie van metabolieten door de darmbacteriën kan stimuleren. Daarnaast kunnen ze het immuunsysteem beïnvloeden, evenals het centrale en het zenuwstelsel van de darmen. Dit kan leiden tot veranderingen in de darmmotiliteit, ontsteking en extreme gevoeligheid van de darmen. Een groeiende hoeveelheid wetenschappelijke onderzoeken laat zien dat specifieke probiotische bacteriestammen of combinaties van bacteriestammen de klachten bij PDS kunnen verbeteren. De klachten nemen af in zowel heftigheid als in duur.

‍

Vezels en prebiotica

Voedingsvezels kunnen de ontlasting zachter maken, indikken en volume geven. Fermenteerbare vezels, prebiotica, beïnvloeden de samenstelling van de darmmicrobiota en de metabolieten die zij produceren.

Van de niet-fermenteerbare voedingsvezels kunnen de oplosbare soorten zoals psyliumzaad de symptomen van PDS, met name buikpijn, significant verminderen, in tegenstelling tot de niet-oplosbare.

Prebiotica bleken weliswaar de hoeveelheid bifidobacteriën in de darmen te doen toenemen, maar zorgden niet voor een grotere afname van buikpijn, een opgeblazen gevoel en winderigheid dan een placebo. Een vergelijking van twee verschillende vormen van fructanen (prebiotica) liet zien dat de mate van winderigheid toenam bij fructanen van het inulinetype en juist afnam bij fructanen die niet tot het inulinetype behoren. Het type prebiotica is dus van invloed op de mate waarin klachten verlicht worden.

‍

Gezond eten

De meeste richtlijnen voor de behandeling van PDS adviseren gezonde voeding als onderdeel van de eerstelijnsbehandeling. Dit advies is vooral gebaseerd op observationeel onderzoek, omdat er geen onderzoeken gedaan zijn waarbij het effect van een gezond eetpatroon op PDS vergeleken is met een controledieet. In de praktijk blijkt echter dat veel mensen met PDS het lastig vinden om een gezond voedingspatroon aan te houden, omdat bepaalde voedingsmiddelen – ook gezonde, zoals volkoren brood, peulvruchten, fruit en zuivel – klachten kunnen uitlokken. Hoewel aanpassing van het voedingspatroon weliswaar een eenvoudige en effectieve manier blijkt te zijn om PDS-klachten te verminderen, kan dit leiden tot tekorten aan bepaalde voedingsstoffen.

‍

Laag FODMAP-dieet

Fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen (FODMAPs) zijn in staat om de hoeveelheid water in de dunne darm te vergroten evenals de productie van gas door de microbiota. Hierdoor ontstaan darmklachten bij mensen met PDS. Daarom is het doel van een FODMAP-dieet het verlagen van de inname van FODMAPs om zo ook klachten te verminderen. Omdat per PDS-patiënt kan verschillen welke FODMAPs klachten uitlokken, wordt door middel van eliminatie-provocatie uitgezocht welke FODMAPs de boosdoener zijn, zodat uiteindelijk alleen die weggelaten kunnen worden.

Uit wetenschappelijke onderzoek wordt duidelijk dat een laag FODMAP-dieet de algemene symptomen van PDS kan verbeteren. Het kan echter zorgen voor veranderingen van de microbiota, zoals afname van het aantal bifidobacteriën, omdat FODMAPs prebiotische eigenschappen hebben. Door gelijktijdig een probioticum te gebruiken, kan een deel van deze veranderingen teniet worden gedaan. Een andere uitdaging is dat het FODMAP-dieet kan leiden tot tekorten aan bepaalde voedingsstoffen. Daarom kan een laag FODMAP-dieet het beste gevolgd worden onder begeleiding van een gespecialiseerde diëtist.

‍

Glutenvrij dieet

Het is bekend dat tarwe een trigger kan zijn voor mensen met PDS. Daarom is er wetenschappelijk onderzoek gedaan naar welke stoffen in tarwe precies de klachten veroorzaken: dit zouden zowel het eiwit gluten kunnen zijn als fructanen (fructanen vallen zowel onder de prebiotica als de FODMAPs). Uit een onderzoek waarbij zowel gluten, fructanen als een placebo vergeleken werden, bleek dat alleen de fructanen voor klachten zorgden. Het lijkt er dus op dat niet zozeer gluten, als wel andere bestanddelen van tarwe zoals fructanen een probleem kunnen zijn voor mensen met PDS.

‍

Geen one size fits all-oplossing

Van bepaalde diëten en voedingssupplementen die belangrijke pathofysiologische aspecten van PDS lijken te kunnen beïnvloeden, is aangetoond dat ze verlichting van klachten geven. Omdat bij PDS echter diverse factoren een rol kunnen spelen, zal niet slechts één dieet of één supplement effectief zijn voor álle PDS-patiënten. Reduce PDS is een Nederlandse aanpak van PDS gebaseerd op shared decision making. Hierbij kan de patiënt kiezen uit 11 verschillende behandelopties, waaronder een aantal van de hierboven beschreven diëten en supplementen. Op deze manier kan de patiënt samen met zijn zorgprofessional bepalen welke behandeling het beste past.

‍

Referentie

1. Melchior C, Algera J, Colomier E, Törnblom H, Simrén M, Störsrud S. Food Avoidance and Restriction in Irritable Bowel Syndrome: Relevance for Symptoms, Quality of Life and Nutrient Intake. Clin Gastroenterol Hepatol Off Clin Pract J Am Gastroenterol Assoc. 2021 Jul 3;S1542-3565(21)00715-1.

2. Dimidi E, Whelan K. Food supplements and diet as treatment options in irritable bowel syndrome. Neurogastroenterol Motil Off J Eur Gastrointest Motil Soc. 2020 Aug;32(8):e13951.

Prikkelbare Darm Syndroom, PDS, voeding, probiotica, voedingssupplementen, Winclove