Always learning, column van arts-bioloog drs. Engelbert Valstar over de moleculaire biologie en micro-organismen in relatie tot kanker

Valstar Arts-bioloog drs. Engelbert Valstar

In zijn column Always learning schrijft Valstar over de rol van de Moleculaire biologie en micro-organismen in relatie tot het genen- en DNA onderzoek bij kanker. Ik vind het zlef een column voor specialisten en artsen en niet voor leken, maar dat kan de lezer beter zelf beoordelen.

‘Always learning’

Inleiding

In mijn laatste column van 2017, getiteld ‘Moleculaire biologie: de belangrijkste tak van sport als het over gezondheid gaat’ gaf ik aan de hand van een chemieboek dat vooral over organische en biochemie ging, hoezeer de moleculaire biologie is voortgeschreden. Dit wordt nog eens bevestigd in de 4^e editie van ‘Essential Cell Biology’, ISBN 978-0-8153-4454-4 uit 2014, maar ook in ‘Brock Biology of Microorganisms (zie verderop). Wist u dat bij de eiwitsynthese een eiwit met meerdere aminozuren wordt verlengd, waardoor het transportsysteem van de cel weet waar het afgeleverd moet worden? We kunnen deze verlenging van het eiwit als een postcode beschouwen. De DNA/RNA biochemie, die in ‘Essential Cell Biology’ uitgebreid aan bod komt, is wat het analytische deel betreft voornamelijk na mijn afstuderen als bioloog ontdekt.

Er is echter nog meer. We wisten al dat micro organismen door hun snelle ontwikkeling en biochemisch arsenaal belangrijk waren voor de vele ontdekkingen die in ‘Essential Cell Biology’ zijn beschreven.

In de microbiologie zelf is echter inmiddels ook zeer veel nieuws ontdekt, dat ook weer voor de moleculaire biologie van groot belang is geweest.

Hiertoe een aantal feiten uit ‘Brock Biology of Microorganisms’ 14^e editie (ISBN-10 1-292-01831-3 dan wel ISBN-13 978-1-292-01831-7) uit 2015. Naast bacteriën komen als prokaryoten (eencelligen zonder kern maar uiteraard wel met DNA) de Archaea aan bod benevens een aantal eukaryote eencelligen zoals gist. Feit is dat de Archaea waarvan ik pas 3 jaar geleden hoorde pas in 1977 ontdekt zijn na mijn microbiologiecursus. Deze Archaea hebben een andere celwand dan bacteriën, maar wat hen nog meer onderscheidt van de bacteriën is de totaal andere opbouw van hun membraan, mede waardoor ze nog extremere omstandigheden kunnen doorstaan.. Het is geen bilaag van fosfolipiden met daarin vetzuren veresterd met de OH-groepen van glycerol. Nee het is in principe een monolaag waarbij alifatische ketens met eindstandige OH-groepen etherverbindingen vormen met glycerol (1 of 2 per glycerol). Er zijn ook primaire alkoholen die aan een kant met glycerol een etherverbinding vormen, maar het is in principe een monolaag. Men spreekt van glyceroltetra- en glyceroldiethers. Ik zie de Archaea als een totaal andere tak van de Ontwikkeling (Evolutie).

De temperaturen die prokaryoten kunnen verdragen zijn extremer dan eerst gedacht. Van -12 tot 110 graden boven nul (sommige Archaea) is er groei mogelijk, maar de range die voor prokaryoten, afhankelijk van de soort, verdraagbaar is loopt van -40 tot 122 graden boven nul. Andere literatuur geeft aan dat bacteriën zelfs -80 graden overleven (PMID 19190702).

Zouden de VtdK-fanatici Renckens (die geen BIG-registratie meer heeft maar dat wordt niet consequent kenbaar gemaakt) en Broer Kwak de huisschrijver van de VtdK (en noch moleculair bioloog noch arts) dit soort feiten weten? Ik wed van niet, maar ze denken bij gemis van een medische bevoegdheid ook nog eens te kunnen oordelen over (CAM)-artsen die wel een BIG-registratie hebben. Broer K. wist mij te vertellen dat hij wel wat inleidende colleges Biochemie had gehad van Deen. Kennelijk heeft Broer een slecht geheugen: het moet natuurlijk wijlen hoogleraar Biochemie professor LLM van Deenen uit Utrecht geweest zijn, van wiens secondanten ik uitgebreid les heb gehad. Mede door Van Deenen maar vooral door wijlen professor Arie Verklei heeft de elektronenmicroscopie ter bestudering van Biomembranen indertijd in Utrecht een grote vlucht genomen. Juist ook de ontdekkingen in de microbiologie bieden een extra voedingsbodem voor meer moleculair biologisch onderzoek.

Ik stel voor dat Renckens en Kwak de in deze column genoemde boeken eerst maar eens even gaan bestuderen. Op de voorkant van ‘Brock Biology of Microorganisms’ staat terecht: ‘Always learning’!

arts-bioloog drs. Engelbert Valstar, columns, Always learning, micro-organismen, moleculaire biologie in relatie tot kanker, Cees Renckens