WUMC - column van arts-bioloog drs. Engelbert Valstar

25 april 2017: WUMC?

Valstar Arts-bioloog drs. Engelbert zijn column "WUMC", gaat over de plaats in de medische opleidingen die "nutritional oncology" zou moeten hebben. Valstar beschrijft hier hoe aan de universiteit van Wageningen wel vaak onderzoek gedaan wordt naar de rol van voeding en voedingstoffen maar dat er nog geen permanente plaats in de medische opleidingen voor is gemaakt.

Hier zijn column:

WUMC ?

Wageningen is in ons land de Landbouwuniversiteit. Landbouw, veeteelt, milieu en voeding zijn belangrijke items daar, verdeeld over een aantal subspecialismen. Rotterdam, Leiden, Amsterdam (2 keer), Nijmegen, Maastricht, Utrecht en Groningen hebben alle een universitaire (nano)biologieopleiding dan wel een studierichting Biologie en Gezondheid. Scheikunde kan ook aan de meeste van deze Universiteiten gestudeerd worden. De Universiteiten van Leiden, Groningen, Utrecht, Rotterdam en de VU hebben alle ook een farmaceutische opleiding. Daarnaast werkt Leiden bijvoorbeeld wat orthopedie betreft nauw samen met werktuigbouw in Delft. Biotechnologie kun je In Wageningen en Delft studeren, maar een studie die primair op voeding is gericht, zoals Voeding en Gezondheid in Wageningen hebben ze elders niet (Wageningen heeft ook Levensmiddelentechnologie, wat ook zeer veel met voeding te maken heeft). Wageningen werkt weliswaar samen met het ziekenhuis ‘De Gelderse Vallei’ in Ede, maar een eigen Academisch Ziekenhuis of liever een opleiding tot arts heeft Wageningen niet. Milieu/landbouw en veeteelt hebben ook nog eens het nodige met onze gezondheid te maken. Daarnaast geldt dat als mensen van kwaliteit bij elkaar zitten er beter gewerkt wordt (mooi is als je een deur verder of verdieping hoger advies kan krijgen of dat juist mag geven). Voorts is het nog steeds zo dat voeding nauwelijks in de geneeskundestudie aan de orde komt. Wat ik van voeding weet dank ik vooral aan de biochemie, biologie en continue (!!!) zelfstudie, waarbij standpunten zijn gevestigd, maar ook vermoedens na veel onderzoek onjuist zijn gebleken. In Wageningen zou dan als er een Medische faculkteit met uiteraard een Universitair Medisch Centrum zou zijn, voor basisartsen het specialisme Clinical Nutrition gecreeerd kunnen worden. Clinical Nutrition geeft als zoekterm op Pubmed meer dan 61000 hits. We hebben niet alleen het ‘American Journal of Clinical Nutrition’, maar ook het 'European Journal of Clinical Nutrition’ .

Veel artikelen over voeding en gezondheid verschijnen overigens in medische tijdschriften, die in hun naam niet direkt het woord nutrition voeren.

Arts klinische voeding of orthomoleculair arts moet dan wel vind ik een beschermde titel worden. Dus niet 2 dagen als arts over voeding babbelen en je dan orthomoleculair arts of arts klinische voeding kunnen noemen. De opleiding tot natuurarts van de AVIG is wat het orthomoleculaire betreft volkomen ontoereikend. Het niveau moet fors omhoog. Wageningen kan daartoe een aanzet helpen geven.

Men kan zeggen dat het Radboud niet ver weg is, maar ik ben van mening dat Wageningen recht heeft op om het zo te zeggen een eigen primaat!

Van een arts die bij de toelating tot de geneeskundestudie in Leiden betrokken is, hoorde ik dat er plannen zouden circuleren om een der medische faculteiten op te heffen. Mijns inziens kun je de bestaande faculteiten ook kleiner maken plus er een extra met deels Clinical Nutrition in z’n pakket erbij. Door behandelingen die niet werken niet meer uit te voeren en behandelingen die niet bewezen zijn aan een nader onderzoek te onderwerpen en bij gebleken ineffectiviteit niet meer uit te voeren is er extra geld te vinden. Zo heeft het verlagen van het cholesterol wanneer iemand geen infarct of TIA heeft gehad en ook geen suikerziekte heeft geen enkele zin en is er totaal geen bewijs dat vaccineren tegen baarmoederhalskanker zin heeft (wacht eerst verdere onderzoeken af). Luteine en diverse andere voedingsstoffen zijn zinvol bij de leeftijdsafhankelijke maculadegeneratie, iets wat de oogheelkunde al lang heeft onderkend. Onder het hoofdje klinische voeding kan daarnaar bijvoorbeeld in Wageningen verder onderzoek gedaan worden, maar ook naar de details van het nuttige effect van carnitine bij ALS (zie PMID 23421600) bijvoorbeeld.

Als er in Wageningen een opleiding tot arts komt met uiteraard een Universitair Medisch Centrum, kan voeding meer aandacht krijgen. De farmacie hoeft niet echt een stap terug te doen, want vele grote bedrijven die supplementen maken zijn al door hen opgekocht. Bovendien zijn interacties tussen voedingsstoffen en medicijnen interessant. Mijn ervaring, in hoge mate door literatuur ondersteund, is dat ingeval van cytostatica iets van 19 van de 20 interacties gunstig zijn.

Er zijn dus ook ongunstige interacties: zo werkt vitamine C Velcade tegen. De gunstige overheersen en kennis daarvan, die bij oncologen bijna geheel afwezig is, is zeer belangrijk.

Veel is al toepasbaar en vele onderzoeksprojecten zijn eenvoudig te bedenken zeker als je thuis bent in de desbetreffende literatuur.

Kortom overheid: graag een opleiding tot arts in Wageningen en dus ook een Universitair Medisch Centrum, met de mogelijkheid tot specialisatie in Clinical Nutrition aldaar.

arts-bioloog drs. Engelbert Valstar, columns, WUMC, Universiteit van Wageningen, nutritional oncology, voeding, voedingstoffen, complementair