De meeste mensen met een auto-immuunziekte die medicijnen slikken die de afweer onderdrukken, hebben genoeg aan 2 coronaprikken. Ze maken bijna net zo veel beschermende antistoffen aan als gezonde personen. Dat blijkt uit de eerste resultaten van de landelijke T2B-COVID-studie die geleid wordt door onderzoekers van Amsterdam UMC en Sanquin.

Hebben mensen met een auto-immuunziekte die afweeronderdrukkende medicijnen slikken genoeg aan twee prikken tegen corona? Sinds begin dit jaar loopt er een landelijke studie – mogelijk gemaakt door ZonMw – die het antwoord op deze vraag probeert te vinden. Er was namelijk onzekerheid of de coronavaccins hen wel genoeg beschermen en over de duur van de bescherming. De onderzoekers kijken of de immuniteit voor het coronavirus SARS-CoV-2 afneemt over de tijd en of die afname verband houdt met de onderliggende auto-immuunziekte en de gebruikte medicatie.

Niet bij alle middelen goed beschermd

Op dit moment doen ruim 3000 deelnemers mee aan de T2B-COVID studie. Gezien de onzekerheid bij veel patiënten over het nut en de werking van vaccinatie tegen covid, is besloten om de belangrijkste voorlopige resultaten openbaar te maken. Op basis van gegevens van de eerste 1500 deelnemers, concluderen de onderzoekers dat het overgrote deel van de patiënten na de tweede prik beschermende antistoffen heeft aangemaakt. Er is nauwelijks verschil met gezonde personen die in deze studie zijn opgenomen.

Slechts bij drie afweeronderdrukkende middelen is gebleken dat patiënten die hiermee behandeld worden, minder goed antistoffen kunnen aanmaken. Dat zijn rituximab, ocrelizumab en fingolimod, middelen die bijvoorbeeld aan MS-patiënten worden voorgeschreven. Onderzoeker Filip Eftimov hierover: “Patiënten die geen of minder antistoffen aanmaken na vaccinatie zijn overigens wel enigszins beschermd. Ook bij afwezigheid van antistoffen kan een ander type afweer bescherming bieden tegen covid, maar daar weten we nu nog te weinig van.”

Nooit volledige bescherming

Voor de meeste gebruikers van afweeronderdrukkers zéér goed nieuws dus. Maar het zijn wel voorlopige resultaten. Mogelijk wordt straks bij meer geneesmiddelen vastgesteld dat vaccinatie minder goed werkt. Bovendien zijn niet alle afweeronderdrukkende middelen onderzocht. Over 1 maand verwachten de onderzoekers de uitslagen van alle deelnemers, per medicatie-groep.

De onderzoekers benadrukken dat antistoffen nooit volledige bescherming bieden tegen besmetting met het virus. Maar er is wel veel bewijs dat vaccinatie zeer goed beschermt tegen ernstige ziekte en opname op de intensive care. Hoe lang de bescherming tegen covid-19 aanhoudt, wordt nog onderzocht.

De T2B-COVID-studie loopt ondertussen verder, waarbij de onderzoekers vragen hopen te beantwoorden waarvan de antwoorden nu nog ontbreken. Zoals bijvoorbeeld de vraag of een derde prik een extra beschermend effect heeft.

Tekst: Jan Spee
Foto: Shutterstock